„Því ég var bara alltaf svo þreytt.“ Áhrif meðgöngu og fæðingar á kynlíf íslenskra kvenna

Abstract

Tilgangur: Að skoða upplifun kvenna af kynlífi sínu á meðgöngu og eftir fæðingu og hvaða þættir hafi þar áhrif. Aðferð: Rannsóknin er eigindleg. Hún er hluti af langtímarannsókn. Tekin voru viðtöl við átta íslenskar konur, sem valdar voru af handahófi, sex mánuðum eftir fæðingu. Gögnin voru greind með þemagreiningu.Niðurstöður: Fram komu þrjú meginþemu sem voru: Kynferðislegt samband, kynlöngun og kynferðisleg ánægja. Svo virtist sem tímabil barneigna einkenndist af aukinni þörf fyrir nánd en kynlöngun kvennanna minnkaði verulega á meðgöngu og hélst lítil fyrsta hálfa árið eftir fæðingu. Tíðni samfara minnkaði í öllum tilfellum vegna minni kynlöngunar en helstu áhrifaþættirnir voru: þreyta, meðgöngukvillar, breytt líkamsímynd, hlutverkatogstreita, ótti við að skaða ófætt barn og brjóstagjöf. Konurnar lýstu allar yfirþyrmandi mikilli þreytu á þessu tímabili en þreytan ásamt þessari minnkuðu kynlöngun virtist koma þeim á óvart.Ályktun: Ljóst er að fræðsla um kynlíf þyrfti að vera markvissari bæði í meðgöngu- og mæðravernd að frumkvæði ljósmæðra. Lykilorð: Kynlíf, kynlöngun, kynferðisleg ánægja, barneignaferli, nánd, brjóstagjöf, þreyta.

AbstractPurpose: To explore if changes in womens’ sexuality take place during pregnancy and the postpartum period. Method: This is a qualitative longitudinal study. Eight Icelandic women were randomly selected for interviews six months after delivery. A theme analysis method was used. Findings: Three main themes emerged: The sexual relationship, sexual desire and sexual pleasure. It appeared that the period of pregnancy and six months after delivery was char-acterized by increased need for intimacy but the womens’ sexual desire during pregnancy was dramatically decreased and it persisted for six months after delivery. As a result, the fre-quency of intercourse decreased among all the interviewees. Influencing factors were: tired-ness, pregnancy related problems, altered body image, fear of hurting the unborn child, role conflicts and breastfeeding. All the women described overwhelming tiredness in the pre- and postpartum period. The tiredness and the decreased sexual desire came as a surprise to the women.Conclusion: Information about sexuality during pregnancy and the year postpartum should be part of routine prenatal care. Midwives should take the initiative and give infor-mation in a systematic manner.Key words: Sexuality, sexual desire, sexual pleasure, pregnancy, postpartum, intimacy, breastfeeding, tiredness.