is Íslenska en English

Lokaverkefni (Doktors)

Háskóli Íslands > Verkfræði- og náttúruvísindasvið > Doktorsritgerðir - Verkfræði- og náttúruvísindasvið >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/12874

Titill: 
  • Mikilvægi skelbeinsþykktar í lærleggshálsi og lærlegg með tilliti til brota
  • Titill er á ensku The distribution and importance of cortical thickness in femoral neck and femoral shaft and hip fracture and lower limb fracture
Námsstig: 
  • Doktors
Útdráttur: 
  • Áhætta á að mjaðmarbrotna eykst hratt með aldri og er talsvert hærri meðal kvenna. Beinþéttni í nærenda lærleggs er sá þáttur sem mest hefur verið notaður sem forspárþáttur um mjaðmarbrot. Rannsóknir hafa bent til að við fall á stærri lærhnútu myndast oftast sprunga, sem endar með broti innan liðpokans, á efra yfirborði miðs lærleggsháls. Meginmarkmið þessara þriggja rannsókna var að öðlast meiri skilning á eðli mjaðmarbrota og hugsanlega bæta mat á áhættu á mjaðmarbroti. Allir þátttakendur voru eldra fólk sem var hluti af Öldrunarrannsókn Hjartaverndar. Í rannsókn I (framsýn tilfellaviðmiðuð rannsókn, 143 mjaðmarbrot og 298 einstaklingar í viðmiðunarhópi); var þykkt skelbeins í þversniði á miðjum lærleggshálsi metin út frá sneiðmyndum af mjöðm í líffærafræðilegum fjórðungum sem áhættuþáttur fyrir mjaðmarbroti. Niðurstöðurnar benda til að þunnt skelbein á efra yfirborði miðs lærleggsháls gæti verið ákvarðandi þáttur í minnkandi mótstöðu gegn lærleggshálsbroti í eldri einstaklingum. Rannsókn II (þversniðsrannsókn, n=3,762 og af þeim brotnuðu 179, þar af mjaðmarbrot 131) byggir einnig á CT-mælingum á skelbeinsþykkt en í miðjum lærlegg þar sem samband milli vöðva- og beinabreyta og tengsl þeirra við áverka lítil neðri útlimabrot voru rannsökuð. Þessi rannsókn benti einnig í sömu veru um mikilvægi þykktar skelbeins eða öllu fremur þynningar á skelbeini vegna beinniðurbrots innan frá mergholi sem er hugsanlega lykilatriði í þróun á brothættu í neðri útlimum hjá eldra fólki. Í rannsókn III (langsniðsrannsókn, 100 karlar og 300 konur, miðgildi eftirfylgni tíma 5.1 ár), var skelbeinsþykkt í þversniði á miðjum lærleggshálsi metin ásamt beinþéttni skelbeins og frauðbeins út frá sneiðmyndum í tveimur líffærafræðilegum svæðum, efri hluta (supero-lateral) og neðri hluta (infero-medial) miðs lærleggsháls. Hlutfallslegar aldursbreytingar voru þrefalt meiri í efri hluta en neðri hluta á miðjum lærleggshálsi. Eldri konur töpuðu skelbeinsþykkt og skelbeinsbeinþéttni mun hraðar en karlar, sérstaklega í efri hluta lærleggsháls og það endurspeglast ekki nema að litlu leyti í niðurstöðum sem jafngilda DXA. Þar sem brot byrja mögulega í efri hluta lærleggsháls er það hugsanlega aukið beintap í efri hluta lærleggsháls sem veldur því að eldri konur eru í meiri áhættu á að brotna á lærleggshálsi en karlar. Niðurstöðurnar styðja þá tilgátu að beinniðurbrot innan frá mergholi og stækkun á holrúmum innan í skelbeini, sem leiðir til að skelbeinið verður frauðkennt, séu lykilferlar sem leiða til aukinnar brothættu á lærleggshálsi meðal eldra fólks. Meiri skilningur á þeim óþekktu þáttum sem stýra staðbundnu beintapi í lærleggshálsi eldra fólks er mikilvægt rannsóknarefni sérstaklega vegna merkjanlegs muns í svæðisbundnu beintapi milli einstaklinga sem og milli kynja.

  • Útdráttur er á ensku

    The risk of hip fracture rises rapidly with age, and is notably higher in women. After falls and prior fragility fractures, the main clinically recognised risk factor for hip fracture is reduced bone density. It has been suggested that when falling sideways the crack that initiates an intracapsular fracture often initiates in the supero-lateral cortex. The principal aim of these three study series were to get a better insight into the pathomechanism of hip fracture and possibly improve the assessment of risk of hip fracture. The participants in these study series were all older individuals from the AGES-Reykjavik population based study. In study I (a prospective nested case-control study, cases n=143 and controls n=298); a segmental QCT analysis of the mid-femoral neck was applied to explore the utility of cortical thickness in anatomical quadrants for predicting incident femoral neck and trochanteric fracture. The results elucidated the importance of cortical thickness in the superior surface of the femoral neck with regard to risk of femoral neck fractures in elderly men and women. In study II (a cross-sectional study, n=3,762 and of those 179 fracture cases, thereof 131 hip fractures); using data from a single CT section through the mid-thigh the relationship between muscular and bone variables and their association with incident low-trauma lower limb fractures were studied. The results support the findings from study I that endocortical resorption may be a key process for the development of bone fragility in lower limbs in old age. In study III (a longitudinal study, 100 men and 300 women, median follow-up time 5.1 yr); a segmental QCT analysis was used to assess regional cortical thickness, as well as cortical and trabecular bone mineral density in two anatomic sub-regions, the supero-lateral (superior) and infero-medial (inferior) at the mid-femoral neck. The relative age-related changes were about threefold greater in the superior region than in the inferior region of the mid-femoral neck. Older women lost cortical thickness and cortical BMD more rapidly than men, especially in the superior femoral neck and this is only weakly reflected in the DXA-like results. Since fractures may initiate superiorly, the increased rate of superior femoral neck bone loss in women may contribute materially to the greater risk of femoral neck fracture in elderly women than men. The results support the notion that endocortical resorption and possibly enlargement of intracortical cavities leading to trabecularization of the cortex may be key processes leading to increased bone fragility in the elderly femoral neck. Better understanding of the so far undetermined mechanisms regulating localized bone loss in the elderly proximal femur is an important topic for future research because of the marked difference in regional bone loss between individuals and also between the two sexes.

Styrktaraðili: 
  • Styrktaraðili er á ensku This study was funded by NIH contract N01-AG-1-2100, the NIA Intramural Research Program, the Icelandic Heart Association, the Icelandic Parliament, the Icelandic Centre of Research, the University of Iceland Research Fund and the memorial fund of Helga Jonsdottir and Sigurlidi Kristjansson.
Samþykkt: 
  • 10.9.2012
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/12874


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
FJ PhD online version.pdf1.91 MBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna