is Íslenska en English

Lokaverkefni (Meistara)

Háskóli Íslands > Heilbrigðisvísindasvið > Meistaraprófsritgerðir - Heilbrigðisvísindasvið >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/20200

Titill: 
  • Nærrannsóknir á Landspítala
Námsstig: 
  • Meistara
Útdráttur: 
  • Nærrannsóknir eru mælingar sem gerðar eru utan miðlægrar rannsóknarstofu í nálægð við sjúkling. Þetta er nýleg tækni í lækningarannsóknum til mælinga á ýmsum vökvum oftast blóði eða þvagi. Með aukinni tæknivæðingu hefur framboð á smátækjum og mælingum ætluðum til nærrannsókna aukist verulega. Þetta hefur leitt til þess að hægt er að framkvæma mælingar með auðveldum hætti og niðurstöður fást hratt. Samtímis hafa á síðustu árum verið gerðar auknar kröfur um faggildingu samkvæmt International Organization for Standardization (ISO) stöðlum 15189 og 22870. ISO staðlar gera meðal annars kröfur um að gæðaeftirlit sé til staðar, fagfólk sjái um eftirlit nærrannsókna og að notendur hafi nauðsynlega þekkingu á mælingum. Til þess að hægt sé að nota niðurstöður nærrannsókna til ákvarðanatöku um meðferð sjúklings verður að vera hægt að treysta niðurstöðum. Það verður aðeins gert með öflugu gæðastjórnunarkerfi og gæðaeftirliti.
    Í þessari rannsókn var kannað hvernig nærrannsóknir eru framkvæmdar á Landspítala og einnig á þremur öðrum sjúkrahúsum á Norðurlöndum. Kannað var hvernig stjórnun nærrannsókna er skipulögð, hvernig staðið er að gæðamálum og hver staða faggildingar er. Einnig hvaða tæki eru notuð, hvernig kennsla í notkun þeirra er skipulögð og hvernig daglegt eftirlit fer fram. Gerð var rafræn könnun hjá starfsmönnum barna- og gjörgæsludeilda Landspítala sem nota nærrannsóknartæki, spurt var um sýnatöku, meðferð sýna og þekkingu á notkun kontróla. Í rannsókninni var gerður samanburður á mælingum Na+, K+ og Cl- annars vegar á nærrannsóknartæki (blóðgastæki ABL850) og hins vegar á efnagreiningartæki (Vitros 250 og 5.1) á rannsóknarstofu Landspítala.
    Niðurstöður sýna að nauðsynlegt er að bæta skipulag nærrannsókna á Landspítala og koma á stjórnkerfi sem nær yfir alla þætti nærrannsókna. Aðeins hluti þeirra tækja sem eru notuð til nærrannsókna á sjúkrahúsinu eru undir eftirliti fagaðila og á ábyrgð rannsóknarstofu sjúkrahússins. Skoðanakönnun sýndi að skortur er á þekkingu starfsfólks hvað varðar sýnatöku og meðferð blóðgassýna og einnig um mælingu kontróla. Samræma þarf vinnureglur við sýnatöku, skráningu niðurstaðna og koma þarf á kennslu í nærrannsóknum fyrir starfsfólk klínískra deilda sem nota nærrannsóknartæki. Samanburður á mælingum á Na+, K+ og Cl- á nærrannsóknartæki (ABL850) og efnagreiningartæki (Vitros 250 og 5.1) sýndi tölfræðilegan marktækan mun á mælingum (p<0,05). Niðurstöður sýna einnig að umsjón nærrannsókna, á þeim norrænu sjúkrahúsum sem heimsótt voru, er undir stjórn klínískrar rannsóknarstofu sem hefur faggildingu samkvæmt ISO staðli 15189.
    Marka þarf stefnu varðandi nærrannsóknir á Landspítala og í framhaldi af því gera áætlun þar sem kröfur ISO staðals 22870 um nærrannsóknir eru hafðar til leiðbeiningar. Þekking og reynsla grannþjóða okkar getur nýst vel í þessari vinnu.

  • Útdráttur er á ensku

    Point Of Care Testing (POCT) refers to laboratory medicine testing in the immediate vicinity of the patient. This is a relatively recent development in laboratory medicine for measurements of various fluids, usually blood or urine. Evolving technological advances have enabled the development of novel POCT instruments and the number of possible measurements has been increasing, making it possible to perform measurements in a user friendly manner with results available rapidly. At the same time there have been increased requirements for accreditation according to the International Organization for Standardization (ISO) 15189 and ISO 22870 standards. The ISO standards require a quality system, that POCT shall be monitored by trained professionals and that users have sufficient knowledge to perform the analysis. To be able to use results from POCT instruments to make clinical decisions, the results need to be reliable. This can only be done with an effective quality management system.
    In this study the arrangements regarding POCT at Landspítali and in three other hospitals in Scandinavia were looked at. The focus of the study was on how POCT management is organized, the status of quality issues and accreditation, what type of instruments are being used, how training is being organized and how daily POCT services are operated. An online survey among personnel performing POCT at the pediatric and intensive care departments at Landspítali was also performed. Questions regarding sampling, sample handling and measurement of quality controls were asked. Finally, measurements of Na+, K+ and Cl- done on a POCT blood gas instrument (ABL850) and auto analyzers (Vitros 250 and 5.1) at the Laboratory of Clinical Biochemistry were compared.
    The result of this study demonstrates the necessity of improving POCT practices at Landspitali and to establish a management system that encompasses all aspects of POCT. Only part of the instruments used for POCT at Landspitali is currently being supervised by laboratory medicine professionals or falls under the responsibility of the Department of clinical biochemistry. The online survey at Landspitali demonstrated a lack of knowledge by POCT operators regarding sampling for blood gases, handling of samples and measurements of quality controls. Results also showed a need for coordination of procedures for sampling, recording of results and training of operators in clinical departments in the use of POCT. Responsibilities for regular monitoring, organized training and daily services must be defined. The comparison of measurements of Na+, K+, Cl- on the POCT instrument (ABL850) and on the auto analyzers (Vitros 250 and 5.1) at the clinical biochemistry laboratory showed statistical significance (p<0,05). The results also demonstrated that POCT instruments in the hospitals in Scandinavia, visited in this study, are under the supervision of the hospitals clinical biochemistry departments which are ISO 15189 certified.
    In conclusion, a policy for POCT at Landspítali needs restructuring and should be based on ISO standard 22870. Knowledge and experience of our neighboring countries can be used for this work.

Styrktaraðili: 
  • Verkefnið var kostað af klínískri lífefnafræðideild á Landspítala en Félag lífeindafræðinga og Starfsþróunarsetur háskólamanna veittu styrk fyrir hluta skólagjalda og kostnað vegna ferðalaga tengd verkefninu.
Samþykkt: 
  • 29.12.2014
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/20200


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
Nærrannsóknir á Landspítala.pdf5.88 MBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna