Stjórnskipulegar skorður við álagningu skatta

Abstract

Í ritgerð þessari verður athugað hvaða skorður stjórnarskráin setur við álagningu skatta, það er hvaða skilyrði verða að vera fyrir hendi til að álagning skatta standist stjórnarskrá. Megináhersla verður lögð á efnisskilyrði skattlagningar. Til efnisskilyrða teljast þau atriði er snúa að réttarstöðu manna, hvort að þeim skilyrðum sem skatthugtakið sjálft setur við skattlagningu hafi verið fylgt og hvort gætt hafi verið að jafnræði og meðalhófi. Það hefur þannig mikla þýðingu að greina hvaða skorður verða leiddar af sjálfu skatthugtakinu. Þegar skattar eru lagðir á verða þeir að uppfylla ákveðinn almennan efnislegan mælikvarða. Hugtakið skattur verður greint ásamt þeim efnisskilyrðum sem þurfa að vera fyrir hendi til að skattur teljist bær í skilningi laga. Einnig verður litið til þeirra formskilyrða sem setja álagningu skatta skorður. Af 40. gr. og 77. gr. stjskr. leiðir að skattlagning skuli hvíla á lagaheimild. Formskilyrði skattlagningar lúta að því hvort lögin hafi verið sett af þar til bærum aðila og hvort viðhlítandi lagaheimild hafi verið til staðar.