Engin elsku mamma: Persónusköpun og mæðgnasambönd í íslenskum raunsæisbókmenntum ætluðum stúlkum

Abstract

Markmið ritgerð þessarar er að skoða þróun persónusköpunar í raunsæislegum bókaflokkum ætluðum stúlkum sem standa á mörkum æsku og kynþroskaskeiðisns. Bækurnar eru ellefu talsins, sú elsta frá 1959 og sú nýjasta frá 2012 eða rúmlega 60 ára tímabil. Mæðgum er sérstakur gaumur gefinn sem og hvernig þeirra samband hefur þróast í barnabókmenntum á þessu tímabili. Mæðgnasambönd geta verið erfið og tekið á, sérstaklega á kynþroskaskeiði stúlkna. Sérstök áhersla er lögð á persónusköpun í bókunum og eiginleikar sögupersónanna flokkaðir eftir karllægum eða kvenlægum gildum. Niðurstöður rannsóknarinnar leiða í ljós að mæðgnasambönd hafa breyst á tímabilinu og hlutur mæðra í bókmenntum hefur stækkað á kostnað feðranna. Mæðgnasambönd virðast vera meira á jafnréttis grundvelli og valdahlutföllin hafa riðlast. Einnig er áhugavert að karllæga eiginleika er mun oftar að finna í kvenskáldpersónum og öfugt, karlpersónur búa oftar yfir kvenlegum gildum.