„Þar á undan man ég ekki eftir myrkri.“ Rannsókn á viðhorfum íbúa til rafvæðingar í sveitum Eyjafjarðarsýslu á 20.öld

Abstract

Sveitir Eyjafjarðarsýslu voru ekki rafvæddar fyrr en upp úr miðri síðustu öld en klárað var að rafvæða landið 1965. Stutt er síðan að rafmagnslaust samfélag leið undir lok og eru margir því til frásagnar. Þá er skoðað hvernig fólk upplifði tímann bæði áður og eftir rafmagn var lagt inn á heimili þeirra. Hvernig voru viðtökur við rafmagninu og hver var aðdragandinn? Við gerð rannsóknarinnar var notuð eigindleg rannsóknaraðferð og notuð viðtöl sem tekin voru við fólk sem ólst upp í Eyjafjarðarsýslu. Eftir komu rafljósa þurfti ekki lengur að vera í kapphlaupi við dagsbirtu við ákveðin verk, innan- sem og utandyra. Sjónin við ýmis verk sem áður vinna varð í myrkri varð betri. Konur virðast hafa notið góðs af raftækjum þar sem þau styttu tíma sem annars vinna varð við húsverk til muna og þær höfðu meiri tíma til að gera eitthvað annað. Viðhorf til rafvæðingar og sérstaklega raftækja virðist almennt hafa verið gott, en peningaleysi landsmanna hefur stett strik í reikninginn og þess vegna hefur rafvæðing á landinu gengið svona hægt.

The rural area in Eyjafjarðarsýsla in North-Eastern Iceland was not electrified until the middle of the last century, but total electric coverage was achieved for Iceland in 1965. Not much time has passed since then and we therefore have access to a lot of people that lived in times of no electricity in their homes. In this essay I look at how these people experienced the times before and after their homes were electrified. How did they like the electricity and why was it installed in the first place? During this research I used qualitative research methods and interviewed people who were raised in Eyjafjarðarsýsla in times of no electricity. After electric lights came about people weren’t in a race against time to complete their day’s work before dark. The electric lights also made it possible to work jobs you couldn’t do in darkness. People’s sight became better. It seems the life of the housewives got much better and easier when they could use electric equipment to help them to do housework.