Ástæður fyrir auknu mikilvægi þróunarsamvinnu í utanríkisstefnu Íslands

Abstract

Fram til ársin 1992 hafði Ísland frekar verið þiggjandi þróunaraðstoðar en gefandi ogstefnumótun í þróunarmálum verið lítil sem engin. Á þessu sviði ber helst að nefnaáætlanir stjórnvalda um að fylgja eftir hvatningu Sameinuðu þjóðanna (SÞ), um aðláta 0,7% af vergri landsframleiðslu (VLF) renna til opinberrar þróunaraðstoðar(ODA). Áttu aukin framlög að mestu að renna til tvíhliða aðstoðar, en áætlunumstjórnvalda var ekki nægilega vel fylgt eftir. Íslenska ríkið var langt frá því að násettum markmiðum í aukningu framlaga til ODA. Áhugi fyrir því að auka þátttökuÍslands í þróunarsamvinnu á alþjóðavettvangi var lítill sem enginn á þessum tíma. Þvímá segja að íslenska ríkið hafi fram til ársins 1992 verið nokkuð óvirkt í málefnum ersnúa að þróunarsamvinnu.Í kjölfar endaloka kalda stríðsins varð grundvallar breyting á stöðu Íslands íalþjóðasamfélaginu. Upp kom sú staða að Bandaríkin sáu ekki lengur hag í að haldauppi viðbúnaði hér á landi og Evrópusamvinna tók miklum breytingum, meðal annarsmeð stækkun Evrópusambandsins (ESB). Ísland tengdist þeim breytingum á beinanhátt með samningnum um evrópska efnahagssvæðið (EES) árið 1994. Auk þess tókAtlantshafsbandalagið (NATO) eðlisbreytingum og fór frá því að vera staðbundiðvarnarbandalag í hernaðarbandalag. Íslendingar höfðu lengi verið aðilar að NATO og þurftu því að bregðast við þessum breytingum.