Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/23124
Tilgangur þeirrar rannsóknar sem hér er kynnt er að skoða námstækifæri
(e. learning opportunities), það er tækifæri leikskólabarna til þátttöku og
áhrifa á leikskólastarf, í íslenskum leikskóla sem starfar í anda
starfsaðferðar sem kennd er við ítölsku borgina Reggio Emilia. Samkvæmt
þeim hugmyndum er áhersla lögð á að auka möguleika barna til áhrifa í
leikskólastarfinu (Malaguzzi, 1998).
Rannsóknin er þverfagleg, víða er leitað fanga: í almennri sálfræði
(Heider), stjórnmálaheimspeki (Habermas), félagsfræði (Ziehe), leikskólafræði
(Malaguzzi), kynjafræði (Butler) og í félagssálfræði (Bandura). Rannsóknin
er byggð á tveimur fræðilegum meginsjónarhornum: eignunarkenningu
(e. attributionism) og gagnrýninni kenningu (e. critical theory).
Jafnframt er stuðst við lykilhugtökin trú á eigin getu (e. self-efficacy) og
valdeflingu (e. empowerment), auk hugmynda Judith Butler (2004) um
kyngervi (e. gender).
Doktorsverkið byggist á fjórum greinum: auk þess er fræðilegur rammi
eða kápa sem tengir efni greinanna saman og dregur fram fræðilega
útgangspunkta og niðurstöður.
Niðurstöður rannsóknarinnar gefa heildstæða hugmynd um samhangandi
áhrifaþætti sem varða námsumhverfi barna; að námstækifæri barna
ráðist mikið af viðhorfum kennara. Það er að viðhorf kennara stýri gjörðum
þeirra og það hafi síðan mótandi áhrif á sjálfshugmyndir viðkomandi barna
og möguleika þeirra til virkrar þátttöku í eigin námi og til að öðlast aukna
trú á eigin getu. Sem er mikilvægur lykill að velgengni og stuðlar að aukinni
getu viðkomandi barna. Í rannsókninni, sem er þverfagleg, er víða leitað
fanga: í almennri sálfræði (Heider), stjórnmálaheimspeki (Habermas),
félagsfræði (Ziehe), leikskólafræði (Malaguzzi), kynjafræði (Butler) og í
félagssálfræði (Bandura).
Meginniðurstöður rannsóknarinnar sýna að viðhorf kennaranna tveggja
sem tóku þátt í rannsókninni féllu að starfsaðferðum þeirra. Einnig sýna
þær að börnunum bauðst að taka þátt í ákvarðanatöku og að kennararnir
stuðluðu að valdeflingu barnanna. Þó takmarkaði kyngervi barnanna
valdeflingu þeirra, segja má að þar hafi mótunarþáttur viðhorfa hvað
skýrast birst. Þá sýnir rannsóknin að málþroski leikskólabarna útilokar ekki
að trú þeirra á eigin getu sé mæld, en hins vegar er nauðsynlegt að þróa
annars konar mælitæki en almennt er beitt við mælingu á trú fullorðinna á eigin getu. Í rannsókninni er stungið upp á uppeldisfræðilegri skráningu
sem vænlegu mælitæki.
Lykilhugtök: Trú á eigin getu, valdefling, kyngervi, Bandura, Butler,
Habermas, Malaguzzi, Reggio Emilia.
The purpose of the research is to scrutinize learning opportunities, that is,
preschool children’s opportunities of participation and possibilities of
impacting the preschool activities within one Icelandic preschool whose
practice is inspired by the methodologies named after the Italian city of Reggio
Emilia. According to the ideas of Reggio Emilia, an emphasis is placed on
bolstering children’s abilities to influence preschool activities (Malaguzzi,
1998). The research is grounded on two theoretical perspectives;
attributionism and critical theory. Moreover, the research draws on definitions
of the key-terms ‘self-efficacy’ and ‘empowerment’, as well as Judith Butler’s
(2004) theories concerning gender. The PhD project is based on four articles:
1) Attitudes of two preschool teachers and methods of empowerment of
preschool children. 2) Perceived self-efficacy amongst preschoolers: Some
methodological variations on themes from Bandura’s theory. 3) Children and
Democracy in Preschool: Children’s Participation in Preschool Decision-
Making Processes. 4) Gendering in one Icelandic preschool.
The findings of the research provide holistic ideas regarding interconnected
determinants in relation to children’s educational environments;
children’s opportunities of learning depend largely on the teachers’
views, i.e. the teachers’ views govern their behaviour which in turn impact
the children’s self-image and their ability to actively participate in their
own learning and develop stronger beliefs concerning their own
capabilities, which is an integral aspect of success and which generally
facilitates the children’s capabilities. The research draws on several
sources: psychology (Heider), political philosophy (Habermas), sociology
(Ziehe), early childhood education (Malaguzzi), gender studies (Butler) and
social psychology (Bandura).
The central findings of the research bring to light that the views of the
teachers who participated in the research were consistent with work
methods and the children were frequently invited to participate in the
decision-making processes. Ultimately, the teachers facilitated the
children’s empowerment; however, the children’s gender limited the
extent of their empowerment. One could claim that this aspect manifests
most clearly the way in which teachers’ views impact the children. The
research furthermore reveals that preschool children’s language
development does not undermine analyses of their beliefs in regard to
their own abilities but it is nevertheless necessary to create alternative
evaluation tools that focus on children, in contrast to commonly used evaluation tools used to analyse adult individuals’ beliefs in their own
abilities. The research suggests pedagogical documentation as a possibly
fruitful means of assessment.
Key terms: belief in own abilities, empowerment, gender, Bandura, Butler,
Habermas, Malaguzzi, Reggio Emilia.
Skráarnafn | Stærð | Aðgangur | Lýsing | Skráartegund | |
---|---|---|---|---|---|
DR. Guðrún Alda Harðardóttir.pdf | 14.42 MB | Opinn | Heildartexti | Skoða/Opna |