is Íslenska en English

Lokaverkefni (Bakkalár)

Háskólinn á Bifröst > Viðskiptadeild > Lokaverkefni í viðskiptadeild (BS) >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/2935

Titill: 
  • Umboðsvandi í íslensku og erlendu viðskiptalífi
Titill: 
  • Agency problem in Icelandic and foreign business
Námsstig: 
  • Bakkalár
Útdráttur: 
  • Í ritgerðinni er fjallað um umboðskenninguna og þætti innan hennar, nánar tiltekið
    umboðsvanda og umboðskostnað. Fjallað er fræðilega um þessi hugtök, sagt frá sambandi
    umboðsveitanda (e. principal) og umboðsþega (e. agent), hvernig þessir aðilar nálgast
    samningaborð með ósamhverfar upplýsingar og hvaða áhrif það hefur á framvindu sambands
    þeirra. Dregin eru fram tvö fræg dæmi erlendis frá þar sem umboðsvandinn kemur við sögu
    sem og dæmi frá íslensku viðskiptalífi.
    Fyrra erlenda dæmið fjallar um Enron málið þar sem stjórnendur fóru langt fram úr umboði
    sínu við rekstur fyrirtækisins, stundum í samvinnu við stjórn og endurskoðendur en einnig án
    þess að bera málin undir þessa aðila, hvernig Enron faldi tap sitt í félögum á aflandseyjum
    sem ekki þurfti að gera grein fyrir í efnahagsreikningi og hvernig stjórnendur seldu hluti sína
    í fyrirtækinu vitandi það að rekstur þess gengi illa en án þess að láta aðra hluthafa vita.
    Hitt erlenda dæmi sem tekið er kemur frá Danmörku, IT Factory málið. Þar var aðal gerandi
    málsins forstjóri og eigandi sem gerði samninga við lánadrottna án þess nokkurn tímann að
    hafa í hyggju að halda þá.
    Íslensk dæmi eru nefnd til sögunnar til að draga fram hvernig stjórnarmenn þurfa að sæta
    ábyrgð gjörða sinna og hvernig þeir geta skapað umboðsvanda með því að mismuna
    hluthöfum fyrirtækja þannig að sumir hluthafanna beri skarðan hlut frá borði, hvernig stórir
    hluthafar reyna að þvinga fram útkomu í sína þágu á kostnað minni hluthafa og hvernig
    siðavandi veldur því að menn brjóta þá samninga sem þeir hafa gert.
    Niðurstöður eru í stuttu máli þær að hægt er að reyna að koma í veg fyrir umboðsvanda með
    því að tengja hagsmuni stjórnenda við rekstur fyrirtækis með umbunarkerfi og hafa eftirlit
    með rekstrinum í gegnum óháða endurskoðendur og yfirvöld. Slíkt er þó vandmeðfarið því
    mannlegt eðli er brigðult, engir samningar eru fullkomnir og því alltaf hætta á því að
    mótaðilar í samningum finni leið framhjá skilyrðum þeirra

Samþykkt: 
  • 2.6.2009
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/2935


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
BSritgerd_TomasOrn_vor2009_fixed.pdf658.74 kBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna