Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/4424
Ritgerð þessi fjallar um setdældir í íslenskum gosbeltunum, skyldleika þeirra, fánur og
aldur. Á þremur mismunandi stöðum á Íslandi eru setdældir þar sem jarðlög gefa
vísbendingar um loftslag og dýralíf allt að 4.5 milljón ár aftur í tímann og ef til vill lengra.
Umfang þessara setdælda er ekki nákvæmlega þekkt en þó virðist sem þær fylgi
gosbeltunum.
Mikla athygli vekja hnyðlingar með steingervingum í hinni 46 ára eyju Surtsey. Þessir
hnyðlingar hafa brotnað úr landgrunnsbrún Íslands og borist upp með kviku í gosinu þegar
Surtsey varð til. Sambærilegir hnyðlingar finnast í Heimaey og í Skammadal á Suðurlandi,
en í Skammadal er talið að þeir hafi komið upp í gosi úr sprungu, hugsanlega undir jökli.
Bylgjubrotsmælingar við Suðurlandið hafa sýnt að undir suðurströnd Íslands er lághraðalag
sem er mjög sennilega setlag, og það liggur of grunnt til að það sé það sama og
hnyðlingarnir í Skammadal eiga uppruna sinn í.
Hægt er að nota bæði fánu og setlög til að tengja saman setdældirnar á Tjörnesi og á
Snæfellsnesi, sem og á Tjörnesi og í Skammadal, en ekki er hægt að finna sameiginlega
fánu á Snæfellsnesi og í Skammadal. Einnig finnast engin jökulbergslög í Skammadal á
meðan þau finnast bæði á Tjörnesi og á Snæfellsnesi.
This paper focuses on sedimentary basins in Icelandic volcanic zones, their relationship,
faunas and ages. In three different locations in Iceland there are sedimentary basins where
beds give us clues about climate and animal life up to 4.5 million years in the past, and
maybe further. The scope of these basins is not exactly known but it seems that they follow
the volcanic zones.
An interesting fact is the existence of xenoliths with fossils on the 46 year old island of
Surtsey. These xenoliths broke from the continental shelf of Iceland and were carried up
with the hot magma during the formation of Surtsey. Similar xenoliths are found on
Heimaey and in Skammidalur in South Iceland, but in Skammidalur it is believed that they
erupted from a fissure, possibly under a glacier.
Seismic refractions on the south coast of Iceland have shown that under the coast exists a
low-velocity layer which is recognised to be a sediment layer. The depth down to this layer
is too short for it to be the same layer that the xenoliths in Skammadal originate from.
Both the fauna and sediments on Tjörnes and Snæfellsnes can be used to connect the two
sedimentary basins and so can the basins on Tjörnes and in Skammidalur. No common
fauna is found in Snæfellsnes and Skammidalur. No glacial horizons are found in
Skammidalur while they are common in both Tjörnes and on Snæfellsnes.
Skráarnafn | Stærð | Aðgangur | Lýsing | Skráartegund | |
---|---|---|---|---|---|
pd_fixed.pdf | 5.93 MB | Opinn | Heildartexti | Skoða/Opna |