is Íslenska en English

Lokaverkefni (Doktors)

Háskóli Íslands > Heilbrigðisvísindasvið > Doktorsritgerðir - Heilbrigðisvísindasvið >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/5066

Titill: 
  • Eye movements and schizophrenia risk genes. Associations of the putative schizophrenia risk genes COMT and NRG-1 with smooth pursuit and antisaccade eye movement endophenotypes in schizophrenia patients and healthy controls drawn from the homogenous Icelandic population
Titill: 
  • Augnhreyfingar og áhættuarfgerðir geðklofa
Námsstig: 
  • Doktors
Útdráttur: 
  • Markmið: Meginmarkmið þessa verkefnis var að rannsaka tengsl innri svipgerða smooth pursuit (SPEM) og antisaccade augnhreyfinga við áhættuarfgerðir catechol-O-methyltransferasa (COMT) og neuregulin-1 (NRG-1) gena í hópi íslenskra sjúklinga með geðklofa og í heilbrigðum samanburðarhópi. Breytileiki (val158met) í COMT geni kann að tengjast áhættu fyrir geðklofa vegna mismunandi áhrifa á niðurbrot dópamíns í framheila. Breytileikar í NRG-1 geni kunna að auka hættu á geðklofa vegna þess að NRG-1 gegnir margþættu hlutverki í þroskun taugakerfisins, en vísbendingar eru um að truflanir í taugaþroska eigi þátt í orsökum sjúkdómsins. Áhrif þessara gena á vitræna starfsemi heilans eru lítt þekkt. Finnist tengsl á milli frávika í augnhreyfingum og áhættuarfgerða geðklofa kunna þau að auka skilning á þætti erfðabreytileika í truflunum á vitrænni starfsemi heilans í geðklofa.
    Önnur markmið voru að rannsaka innra samræmi augnhreyfimælinga og breytileika í frammistöðu innan hverrar mælingar ásamt því að kanna tengsl alvarleika geðklofaeinkenna og tegund geðrofslyfja við frammistöðu á augnhreyfiprófum. Auk þess var rannsakað hvort fylgni væri á milli frammistöðu á SPEM og antisaccade prófum.
    Aðferðir: Prosaccade, antisaccade, fixation og SPEM augnhreyfingar voru mældar með innrauðri ljóstækni í 118 einstaklingum með geðklofa og 109 þátttakendum í samanburðarhópi. Allir þátttakandur voru arfgerðargreindir með tilliti til COMT val158met/rs4680 breytileika og tveggja áhættuarfgerða NRG-1 (SNP8NRG222662/rs4623364 og SNP8NRG243177/rs6994992). Frammistaða á augnhreyfiprófum var greind með sérhönnuðum hálfsjálfvirkum tölvuforritum.
    Niðurstöður: Einstaklingar með geðklofa höfðu marktækt afbrigðilegar SPEM og antisaccade augnhreyfingar samanborið við heilbrigða. Þátttakendur með geðklofa höfðu einnig marktækt meiri frávik á prosaccade og fixation prófum en heilbrigðir. Breytileiki val158met í COMT geni tengdist hvorki geðklofagreiningu né einkennum geðklofa. Ekki voru marktæk tengsl á milli COMT val158met og frammistöðu á SPEM prófi. COMT val158 tengdist betri frammistöðu á antisaccade prófi en ekki voru marktæk víxlhrif á milli sjúklinga og heilbrigðra. Áhættuarfgerðir NRG-1 sýndu hvorki marktæk tengsl við frammistöðu á augnhreyfiprófum né við einkenni geðklofa. Þó var frammistaða þeirra sem höfðu NRG-1 áhættuarfgerð lítilega verri á flestum SPEM og antisaccade mælingum en hjá þeim sem ekki höfðu NRG-1 áhættuarfgerð (d= 0.1-0.3).
    Innra samræmi var hátt fyrir nánast allar augnhreyfibreytur (Cronbach’s α >0.85) og breytileiki í frammistöðu innan hverrar mælingar var svipaður hjá þátttakendum með geðklofa og heilbrigðum. Aldur við greiningu geðklofa, tímalengd veikinda, tegund geðrofslyfja og alvarleiki sjúkdómseinkenna sýndu almennt ekki fylgni við frammistöðu á augnhreyfiprófum. Fylgni á milli frammistöðu á SPEM og antisaccade prófum var lítil og ekki sambærileg hjá sjúklingum og heilbrigðum.
    Ályktanir: Rannsóknin staðfestir að frávik á SPEM og antisaccade augnhreyfiprófum eru til staðar í stóru íslensku þýði einstaklinga með geðklofa. COMT val158met breytileiki tengist ekki frammistöðu á SPEM prófi. Tengsl COMT val158 við niðurstöður á antisaccade prófi bendir til þess að hraðara niðurbrot dópamíns í framheila bæti frammistöðu á prófinu og að áhrifin tengist ekki geðklofa. Þó að útiloka megi sterk áhrif NRG-1 áhættuarfgerða á frammistöðu á SPEM og antisaccade prófum er mögulegt að rannsóknina skorti tölfræðilegt afl til þess að greina væg áhrif áhættuarfgerða.
    Hátt innra samræmi og sambærilegur breytileiki í frammistöðu innan hverrar mælingar hjá sjúklingum og samanburðarhópi ásamt því að alvarleiki sjúkdómseinkenna og tegund geðrofslyfja tengist lítið frammistöðu á prófunum styður gildi þessara augnhreyfifrávika sem innri svipgerða. Veik fylgni á milli frammistöðu í SPEM og antisaccade prófum bendir til þess að prófin endurspegli ekki sömu erfðafræðilegu áhættuþætti sjúkdómsins.

Styrktaraðili: 
  • RANNÍS, Styrktarsjóður Wyeth á Íslandi
Samþykkt: 
  • 10.5.2010
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/5066


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
Augnhreyfingar og áhættuarfgerðir geðklofa.pdf2.78 MBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna
Paper I.pdf386.07 kBOpinnGrein IPDFSkoða/Opna
Paper II.pdf274.79 kBOpinnGrein IIPDFSkoða/Opna
Paper III.pdf105.63 kBOpinnGrein IIIPDFSkoða/Opna
Paper IV.pdf202.01 kBOpinnGrein IVPDFSkoða/Opna