Mikið vill meira: Nýfrjálshyggja í framkvæmd og áhrif hennar

Abstract

Í ritgerðinni er fjallað um nýfrjálshyggju sem hefur verið ríkjandi hugmyndafræði á Vestur löndum seinustu þrjá áratugi. Háværar raddir hafa verið um að hugmyndafræðin væri meingölluð en málsvarar nýfrjálshyggju halda því fram að hugmyndafræðin sem slík standi en það hafi verið fólkið sem fór með framkvæmd hennar sem kom hér öllu á hvolf. Umræðan hefur því mikið til einkennst af einhliða afstöðu og því spurning um hversu frjósöm slík umræða getur orðið. Hugmyndafræðin byggir á ákveðinni sýn á atferli mannsins og samfélagsins. Í formi einkavæðingar og eignaréttar, frelsi einstaklingsins, takmarkaðs ríkisvalds og lágmarks reglugerða um flæði fjármagns ætlaði nýfrjálshyggja að byggja fyrirmyndarsamfélag manna. Í ritgerðinni mun ég skoða kenningalega grunn nýfrjálshyggju, ræða þætti hugmyndafæðinnar og hvernig framkvæmd hennar var í höndum fólksins. Jafnframt verður litið til hvernig menning, atferli og kynskipting í atvinnulífinu var á góðærisárum nýfrjálshyggjunnar á Íslandi. Ekki mun ég taka beina afstöðu með eða á móti nýfrjálshyggju en vissulega verður umræða mín á þá leið að draga fram þætti sem sýna hvernig fólkið fór offari í framkvæmd sinni á nýfrjálshyggju.