is Íslenska en English

Lokaverkefni (Meistara)

Háskóli Íslands > Félagsvísindasvið > Meistaraprófsritgerðir - Félagsvísindasvið >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/13116

Titill: 
  • Þjóðhagsleg áhrif hvalveiða. Fjölstofnalíkan af áhrifum hvalveiða tveggja hvalastofna við Ísland og víxlverkun við nytjastofna
Námsstig: 
  • Meistara
Leiðbeinandi: 
Útdráttur: 
  • Allt frá því að hvalveiðar voru leyfðar á ný við Ísland hafa veiðar Íslendinga verið mikið í umræðunni og jafnan umdeildar innanlands sem utan. Til að unnt sé að taka upplýsta afstöðu til hvalveiða Íslendinga er nauðsynlegt að hafa til grundvallar hin efnahagslegu áhrif sem eru óvenju margþætt miðað við marga aðra atvinnuvegi. Þessi ritgerð afmarkast við einn af þeim efnahagslegu áhrifum sem hvalveiðar hafa, framlag fiskveiða til landsframleiðslu með og án hvalveiða, ásamt því að rekja bein efnahagsleg áhrif hvalveiða á þjóðarhag. Út frá líffræðilegum og hagrænum forsendum er gerð tilraun til að áætla áhrif hvalveiða á hagnað af fiskveiðum. Vegna þess hve vistkerfi sjávar er gríðarlega flókið og yfirgripsmikið er sá annmarki gerður að eingöngu eru litið til þeirra hvalategunda sem veiðar eru leyfðar á í dag, þ.e. hrefnu og langreyðar, og tveggja nytjastofna, þorsks og loðnu. Rétt er að taka það fram að ætíð er erfitt og oft ómögulegt að greina slík áhrif til hlítar. Það mat á áhrifum sem í þessari ritgerð er að finna ber að skoða sem nálgun en ekki nákvæma mælingu.
    Miðað við forsendur um stofnstærðir er talið að árlegar veiðar á 150 dýrum af hvorri tegund myndu með tímanum leiða til þess að stofn langreyðar og hrefnu næðu jafnvægi við tæplega 20.100 og 49.400 dýr. Til lengri tíma litið gæti verið hægt að veiða um 3.100 tonnum meira af þorski á hverju ári og 4.000 tonnum af loðnu. Núvirtur hagnaður af auknum afla vegna hvalveiða gæti numið um 15,2 milljarði kr. og árlegur hagnaður þegar jafnstöðu hefur verið náð um 900 milljónum kr. á verðlagi dagsins í dag. Virðisauki af þessum veiðum gæti þó orðið mun meiri.
    Áætlaður virðisauki í hvalveiðum og -vinnslu fyrir árið 2009 var rúmlega 133,2 milljónir eða um 0,01% af vergri landsframleiðslu þess árs. Þrátt fyrir að gert sé ráð fyrir því að beint framlag hvalveiða sé óverulegt er unnt að draga þá ályktun að sá skaði sem hvalveiðar geta hugsanlega haft á aðra efnahagslega þætti má að hámarki vera jafn matinu á umframhagnaði fiskveiða vegna hvalveiða. Ef skaði hvalveiða er meiri er hugsanlega hagstæðara fyrir þjóðarhag að hverfa frá hvalveiðum. Ofangreindar tölur eru fremur vanmat en ofmat þar sem eingöngu er um umframhagnað fiskveiða að ræða. Virðisauki af þessum veiðum gæti orðið mun meiri.

Samþykkt: 
  • 19.9.2012
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/13116


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
MS_ritgerð_hvalur_KG_loka.pdf1.35 MBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna