Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/1620
Viðfangsefni þessarar ritgerðar er stjórnskipulegt hlutverk forseta Íslands. Hlutverk forseta landsins er ekki skýrt í hugum Íslendinga, þó svo að almennt sé viðurkennt að embætti forseta sé fyrst og fremst táknræn tignarstaða. Ekki hefur náðst sátt um hversu mikil völd forseti fer
raunverulega með en deilur um hlutverk hans hafa fyrst og fremst snúist um 26. gr. íslensku stjórnarskrárinnar sem kveður á um málskotsrétt forsetans. Frá lýðveldisstofnun hefur hefðbundin skoðun fræðimanna verið sú að forseti Íslands fari persónulega með það vald sem 26. gr. kveður á um. Í því sambandi hefur verið vísað til greinagerðar er fylgdi frumvarpi að
stjórnarlögum nr. 33/1944 málinu til stuðnings. Greiðagerðin kveður á um að forseti fari með
málskotrétt og þurfi ekki til þess atbeina ráðherra. Einnig hefur sú staðreynd að forseti er
þjóðkjörinn vegið þungt. Þrátt fyrir skýran texta 26. gr. stjórnarskrár lýðveldisins og
athugasemdir greinagerðar hafa nokkrir fræðimenn véfengt það sjónarmið að forseti Íslands
fari með málskotsrétt þann sem um er rætt. Þegar ákvæðinu var beitt í fyrsta skipti 60 árum
eftir lýðveldisstofnun heyrðust þær raddir að forseta landsins hefði farið út fyrir þær heimildir
sem honum eru veittar í stjórnarskrá lýðveldisins. Rökstuðningur fyrir þeirri niðurstöðu var á
þann veg að stjórnskipulegt hlutverk forsetans sé fyrst og fremst formlegt. Er m.a. borið við
framkvæmd lagasynjana frá því að Íslendingar fengu sérstaka stjórnarskrá 1874,
þingræðisreglum frá 1904 og að samanburðarskýring stjórnarskrár bendi til þess að ráðherra
fari með það vald sem 26. gr. stjórnarskrárinnar skv. orðanna hljóðan veitir forsetanum. Í ljósi
þess að finna má sambærileg ákvæði í stjórnarskrám annarra vestrænna lýðræðisríkja er rétt að nota aðferðir samanburðafræða til að leita frekari raka um athafnasemi forseta árið 2004.
Skráarnafn | Stærð | Aðgangur | Lýsing | Skráartegund | |
---|---|---|---|---|---|
efnisyfirlit.pdf | 71.02 kB | Opinn | ,,stjórnskipuleg staða forseta Íslands við staðfestingu laga" - efnisyfirlit | Skoða/Opna | |
útdráttur.pdf | 73.69 kB | Opinn | ,,stjórnskipuleg staða forseta Íslands við staðfestingu laga"- útdráttur | Skoða/Opna | |
heimildaskrá.pdf | 100.43 kB | Opinn | ,,stjórnskipuleg staða forseta Íslands við staðfestingu laga"-heimildaskrá | Skoða/Opna | |
hlutverk_...pdf | 286.12 kB | Lokaður | Stjórnskipuleg staða forseta Íslands við staðfestingu laga - heild |