is Íslenska en English

Lokaverkefni (Meistara)

Háskóli Íslands > Heilbrigðisvísindasvið > Meistaraprófsritgerðir - Heilbrigðisvísindasvið >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/17152

Titill: 
  • Tengsl rauðkornarofs við mismunandi blóðsýnatökuaðferðir og könnun á forgreiningarfasa í heildarrannsóknarferli lífefnarannsókna
  • Titill er á ensku The relationship between hemolysis and different blood sampling methods and an analysis of the preanalytical phase of the total testing process in clinical chemistry
Námsstig: 
  • Meistara
Útdráttur: 
  • Rauðkornarof í sermissýnum getur valdið því að endurtaka þarf blóðsýnatöku hjá sjúklingum þar sem sermissýni er óhæft til mælinga á ýmsum lífefnum. Þetta getur leitt til tafa á greiningu eða meðferð sjúklinga auk þess sem endurtekin blóðsýnataka veldur auknu álagi bæði á sjúklinga og starfsfólk. Mistök við blóðsýnatöku er algengur orsakavaldur rauðkornarofs í sermissýnum. Rauðkornarof er algengara í sermissýnum frá bráðadeildum, barnadeildum og gjörgæsludeildum en frá öðrum deildum sjúkrahúsa.
    Þessi rannsókn var þríþætt. Í fyrsta lagi var skoðað hvort aðferðir á klínískri lífefnafræðideild (KL) til að meta rauðkornarof í sermissýnum væru sambærilegar, í öðru lagi hvort rauðkornarof í sermissýnum frá slysa- og bráðadeild í Fossvogi (BrG2) og bráðamóttöku á Hringbraut (Bmt10D) tengdist frekar ákveðnum blóðsýnatökuaðferðum en öðrum og að lokum hvort verklag við blóðsýnatökur á KL og fyrrgreindum bráðadeildum Landspítala (LSH) samrýmdist leiðbeinandi staðli (H3-A6) um blóðsýnatöku frá Clinical and Laboratory Standards Institute (CLSI).
    Greiningaraðferðir sem notaðar eru við mat á rauðkornarofi á KL voru bornar saman við viðmiðunaraðferð. Upplýsingum var safnað um blóðsýnatökuaðferð og rauðkornarof í sermissýnum frá bráðadeildum á mánaðartímabili. Í sermissýnum með sjáanlegu rauðkornarofi var rauðkornarofsvísir (HI) mældur á Vitros® 5.1 FS og greint hvort rauðkornarof í sermissýnum frá bráðadeildum tengdist fremur ákveðnum blóðsýnatökuaðferðum en öðrum. Rafræn spurningakönnun um töku og meðferð blóðsýna var lögð fyrir starfsmenn sem taka blóðsýni á KL og bráðadeildum og svörun borin saman við leiðbeinandi staðal frá CLSI.
    Niðurstöður rannsóknar staðfesta að greiningaraðferðir sem notaðar eru við mat á rauðkornarofi sermissýna á KL eru sambærilegar. Aukin tíðni rauðkornarofs í sermissýnum sást við blóðsýnatökur gegnum holnálar (e. cannula/iv catheter) í lofttæmd Vacuette®-blóðsýnaglös miðað við hefðbundna blóðsýnatökuaðferð og við blóðsýnatöku með lofttæmdum blóðsýnaglösum frá Vacuette® miðað við Sarstedt-blóðsýnaglös þegar blóðsýni voru tekin í gegnum bleika (20G) holnál. Niðurstöður könnunar um blóðsýnatöku og meðferð blóðsýna benda til þess að leiðbeinandi verklagi sé ekki alltaf fylgt. Verklag starfsfólks á rannsóknardeildum samrýmist betur leiðbeinandi staðli en verklag starfsmanna á bráðadeildum.
    Bæta þarf gæði blóðsýna á LSH frá BrG2 og Bmt10D þar sem of hátt hlutfall sermissýna teknum með hefðbundinni blóðsýnatökuaðferð eru með rauðkornarofi. Blóðsýnatökur um holnálar hafa í för með sér aukna hættu á rauðkornarofi. Auka þyrfti fræðslu og þjálfun starfsmanna, til dæmis með námskeiðum. Nauðsynlegt er að kynna starfsmönnum beggja deilda betur leiðbeinandi verklag við blóðsýnatökur.

  • Útdráttur er á ensku

    Hemolyzed serum samples are unsuitable for many analytical measurements in clinical chemistry and cause patients to need a repeated venipuncture. This can lead to delays in diagnostics or treatment of patients as well as increased stress on patients and staff. Mistakes during venipuncture are a common cause of hemolysis in serum samples and those samples originate more often from emergency or pediatric departments and intensive care units, than any other departments in hospitals.
    This study was in three parts. Firstly, a comparison was made between the methods used at the Clinical Chemistry department (KL) to measure hemolysis in serum samples; secondly, an attempt was made to connect hemolyzed serum samples from two emergency departments (BrG2 and Bmt10D) to different blood sampling methods; and finally the procedures of venipuncture in KL and the aforementioned emergency departments of Landspitali (The National University Hospital of Iceland (LSH)) were compared to Procedures for the Collection of Diagnostics Blood Specimens by Venipuncture; the approved standard (H3-A6) from Clinical and Laboratory Standards Institude (CLSI).
    The methods used in KL to analyze hemolysis were compared to a reference method. Information on blood sampling methods and hemolyzed serum samples in emergency departments were collected over the period of one month. Hemolysis index was measured in serum samples with visible hemolysis on Vitros® 5.1 FS analyzer to detect if hemolysis is more connected to certain blood sampling methods than others. Electronic questionnaire about venipuncture and handling of blood samples was sent to staff performing venipuncture on KL and emergency departments and the responses compared to H3-A6 standard from CLSI.
    The study shows that methods used in KL to analyze hemolysis in serum samples are comparable. Increased frequency of hemolyzed serum samples was detected when blood samples were collected via cannula in Vacuette® sample tubes compared to traditional venipuncture as well as in blood samples collected via pink (20G) cannula in Vacuette® sample tubes compared to Sarstedt non vacuumed sample tubes. The electronic survey indicates that the suggested procedures of venipuncture and handling of blood samples is not always followed. Laboratory staff follows the suggested procedures more closely than the staff of the emergency departments.
    The quality of blood samples from the emergency departments, BrG2 and Bmt10D, is lacking and demands improvement since frequency of hemolyzed serum samples collected with traditional venipuncture is too high. Collection of blood samples via cannula increases further the risk of hemolyzed serum samples. Education and training of staff needs to be increased, for example with specific courses. It is necessary to educate the staff of KL and the emergency departments on suggested procedures in venipuncture and specimen handling.

Samþykkt: 
  • 16.1.2014
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/17152


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
Gyða Hrönn Einarsdóttir.pdf4.29 MBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna