is Íslenska en English

Lokaverkefni (Meistara)

Háskóli Íslands > Félagsvísindasvið > Meistaraprófsritgerðir - Félagsvísindasvið >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/17625

Titill: 
  • Endurskoðun dómstóla á stjórnvaldsákvörðunum og stjórnvaldsfyrirmælum. Með áherslu á framsetningu kröfugerðar fyrir dómstólum
Námsstig: 
  • Meistara
Útdráttur: 
  • Stjórnskipan íslenska ríkisins grundvallast á þrískiptingu ríkisvalds. Í henni felst í grófum dráttum að valdinu er skipt á milli þriggja sjálfstæðra handhafa ríkisvaldsins. Þannig fer einn með löggjafarvald, annar með framkvæmdarvald og sá þriðji með dómsvald. Þessi skipting er í samræmi við að almennt telst ekki farsælt að einn aðili fari með allt ríkisvald. Með þessu fyrirkomulagi getur einn þáttur ríkisvalds temprað annan og komið þannig í veg fyrir misbeitingu valds og tryggt betur réttaröryggi almennra borgara. Þetta birtist m.a. með þeim hætti að borgararnir geta borið lögmæti stjórnvaldsathafna framkvæmdarvaldsins undir dómstóla telji þeir að á þeim hafi verið brotið. Þetta úrræði borgaranna gagnvart framkvæmdarvaldinu telst í dag til grundvallarmannréttinda, sbr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu sem lögfestur hefur verið hér á landi. Réttarúrræði þetta er nauðsynlegur þáttur þess að dómstólar geti veitt framkvæmdarvaldinu aðhald enda er dómstólum ekki heimilt að taka mál til meðferðar að eigin frumkvæði jafnvel þó fyrir liggi að framkvæmdarvaldið hafi ekki farið að lögum. Mál kemur einungis til meðferðar dómstóla ef aðili, sem hefur lögvarða hagsmuni af niðurstöðu þess, ber það undir dómstóla enda leysa þeir ekki úr lögspurningu nema þess sé þörf vegna úrlausnar á tilteknu sakarefni. Það hvernig málið er borið undir dómstóla getur skipt sköpum um það hvort dómstóllinn tekur mál til efnismeðferðar, hversu ítarlega dómurinn getur endurskoðað stjórnvaldsathöfnina og hver möguleg niðurstaða og réttaráhrif dómsins geta orðið. Í því samhengi skiptir máli hversu ítarlegar upplýsingar um málið dómurinn hefur undir höndum, hvernig kröfur í málinu eru settar fram sem og málatilbúnaður að öðru leyti.
    Í ritgerð þessari verður fjallað um hvað felst í endurskoðun dómstóla á stjórnvaldsathöfnum. Í því samhengi verður sérstaklega fjallað um þær stjórnvaldsathafnir er lúta að töku stjórnvaldsákvarðana og útgáfu stjórnvaldsfyrirmæla. Fjallað verður um hversu ítarlega dómstólar endurskoða stjórnvaldsathafnir og hvar valdmörk dómstóla liggja gagnvart stjórnvöldum að þessu leyti. Farið verður yfir réttarfarsskilyrði þau sem uppfyllt þurfa að vera svo að stjórnvaldsathöfn verði borin undir dómstóla og jafnframt tilgang þessara skilyrða. Þá verður einnig fjallað um réttaráhrif mismunandi dómsniðurstaðna er varða stjórnvaldsathafnir. Farið verður yfir mismunandi framsetningu kröfugerða í dómsmálum er varða stjórnvaldsathafnir og ályktanir dregnar af dómunum með hliðsjón af framangreindu. Loks verður fjallað um viðbrögð stjórnvalda við niðurstöðum dómstóla er varða stjórnvaldsathafnir.

Samþykkt: 
  • 30.4.2014
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/17625


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
Nína Guðríður Sigurðardóttir.pdf1.37 MBLokaður til...01.01.2100HeildartextiPDF