is Íslenska en English

Lokaverkefni (Meistara)

Háskóli Íslands > Félagsvísindasvið > Meistaraprófsritgerðir - Félagsvísindasvið >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/17634

Titill: 
  • Samningar milli fyrirtækja og fjármálastofnana
  • Titill er á ensku Contracts between Corporations and Financial Institutions
Námsstig: 
  • Meistara
Leiðbeinandi: 
Útdráttur: 
  • Meginmarkmið þessarar ritgerðar er tvíþætt. Annars vegar að gera grein fyrir réttaráhrifum svokallaðra markmiðsyfirlýsinga, sem þekktar eru í viðskiptum fyrirtækja og fjármálastofnana, með hliðsjón af dómaframkvæmd og fræðiskrifum. Hins vegar að greina dómaframkvæmd Hæstaréttar í kjölfar efnahagshrunsins 2008, í málum þar sem reynt hefur á ógildingu samninga milli fyrirtækja og fjármálastofnana á grundvelli 36. gr. laga nr. 7/1936 um samningsgerð, umboð og ógilda löggerninga (smnl.) eða reglna um brostnar forsendur, með það fyrir augum að draga fram þau sjónarmið sem þyngst vega í niðurstöðum Hæstaréttar. Með umfjöllun um þessi atriði verður leitast við að greina og varpa ljósi á helstu álitamál sem upp geta komið á þessu sviði viðskipta.
    Í upphafi ritgerðarinnar er vikið að tilurð samninga milli fyrirtækja og fjármálastofnana. Í 2. kafla er stuttlega gerð grein fyrir helstu hugtökum og meginreglum íslensks samningaréttar sem lúta að stofnun samninga í hefðbundnum tilvikum. Þá er fjallað um helstu ákvæði smnl. í tengslum við samningsgerð og nýlegir dómar Hæstaréttar raktir til frekari skýringar.
    Markmiðsyfirlýsingar eru umfjöllunarefni 3. kafla en um þær hefur lítið verið fjallað í fræðiskrifum hér á landi. Nánar er vikið að tveimur helstu tegundum markmiðsyfirlýsinga, þ.e. áformsyfirlýsingum og stuðningsyfirlýsingum, svo og helstu afbrigðum þeirra. Í því sambandi er litið til skrifa erlendra fræðimanna, einkum norrænna. Áður en unnt er að gera grein fyrir þýðingu og réttaráhrifum markmiðsyfirlýsinga er nauðsynlegt að víkja að hinni óskráðu reglu samningaréttarins um tillits- og trúnaðarskyldu samningsaðila og þeirri þýðingu sem hún getur haft við mat á réttaráhrifum markmiðsyfirlýsinga. Með hliðsjón af reglunni um tillits- og trúnaðarskyldu verður þannig leitast við að varpa ljósi á réttaráhrif markmiðsyfirlýsinga, bæði áformsyfirlýsinga og stuðningsyfirlýsinga, með stoð í fræðiskrifum og dómaframkvæmd, bæði hér á landi og á Norðurlöndunum.
    Til þess að varpa frekara ljósi á sérstöðu þeirra samninga sem haft geta mikla þýðingu í viðskiptum fyrirtækja og fjármálastofnana, og jafnframt tengja saman meginviðfangsefni ritgerðarinnar, er í 4. kafla gerð nánari grein fyrir inntaki og helstu ákvæðum lánssamninga, afleiðusamninga og hluthafasamkomulaga. Lánveitingar og afleiðuviðskipti eru einn stærsti þáttur viðskipta milli fyrirtækja og fjármálastofnana og því nauðsynlegt að fjalla efnislega um þá samninga sem gerðir eru í slíkum viðskiptum. Lánssamningar hafa lengi tíðkast hér á landi og verið mikið í umræðunni eftir efnahagshrunið, einkum í tengslum við gengistryggingu. Afleiðusamningar eru hins vegar mun yngra fyrirbæri í íslenskum rétti og framan af reyndi lítið á álitamál þeim tengdum fyrir dómstólum. Eftir fall bankanna haustið 2008 hafa hins vegar ágreiningsmál tengd afleiðusamningum komið þó nokkrum sinnum til kasta dómstóla og er vikið að nokkrum þeirra í 5. kafla í tengslum við ógildingu. Hluthafasamkomulög eru einnig tiltölulega ný af nálinni í íslenskum rétti og geta gegnt mikilvægu hlutverki í tengslum við bæði lánveitingar fjármálastofnana og eignarhald þeirra.
    Loks er hinu meginefni ritgerðarinnar, ógildingu samninga milli fyrirtækja og fjármálastofnana, gerð skil í 5. kafla. Í upphafi kaflans er stuttlega vikið að hlutverki túlkunar í tengslum við það hvort samningur telst kominn á og hvert efni hans sé, sem jafnframt má telja bæði forsendu og grundvöll þess að dómstólar geti yfir höfuð vikið samningi til hliðar. Því næst er fjallað nánar um tvær atkvæðamestu ógildingarreglur íslensks samningaréttar, þ.e. ákvæði 36. gr. smnl. og réttarreglur um brostnar forsendur. Að því búnu eru teknir til skoðunar helstu dómar Hæstaréttar í þessum efnum, sem gengið hafa frá haustdögum 2008, og leitast við að skýra nánar forsendur og niðurstöður réttarins. Eftir því sem efni standa til eru síðan dregnar ályktanir af þessum dómum um þau meginatriði sem ráðið hafa niðurstöðum Hæstaréttar.

Samþykkt: 
  • 2.5.2014
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/17634


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
Ritgerð - Samningar milli fyrirtækja og fjármálastofnana.pdf822.78 kBLokaður til...16.04.2110HeildartextiPDF