is Íslenska en English

Lokaverkefni (Meistara)

Háskólinn á Akureyri > Heilbrigðisvísindasvið > Meistaraprófsritgerðir >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/21838

Titill: 
  • Notkun FINDRISK matstækisins til að meta áhættu á sykursýki tegund 2
Námsstig: 
  • Meistara
Útdráttur: 
  • Aukin vitundarvakning hefur verið um allan heim um mikilvægi þess að sporna við þróun á sykursýki tegund 2 (SS2). Það er ekki hægt að horfa fram hjá þeirri staðreynd að algengi SS2 hefur verið að aukast bæði hér á landi og um allan heim. Greining SS2 er að verða algengari hjá fólki sem er enn á vinnumarkaði. Áhættuskimun er forvarnarleið þegar kemur að langvinnum sjúkdómum eins og SS2. Fræðsla til handa þeim sem eru í áhættuhópi við að þróa með sér SS2 er mikilvæg þegar kemur að nauðsynlegum lífsstílsbreytingum.
    Tilgangur rannsóknarinnar var að leggja fyrir FINDRISK matstækið til að athuga hvað það væru margir í áhættu við að þróa með sér SS2 á næstu 10 árum í ákveðnu þýði, og að fá upplýsingar um notagildi FINDRISK hér á landi. FINDRISK samanstendur af 8 spurningum, samanlagður stigafjöldi er frá 0 – 21 stig. Viðmiðunargildið til að þróa með sér SS2 var ákveðið ≥9. Þetta er í fyrsta skipti svo vitað sé um að FINDRISK er lagt fyrir hér á landi.
    Við gerð rannsóknarinnar var notast við megindlega rannsóknaraðferð. FINDRISK matstækið var lagt fyrir og mælingar á hæð, þyngd, ummáli mittis, blóðsykri og blóðþrýstingi voru framkvæmdar og LÞS reiknaður. Þátttakendur (N=82) í rannsókninni voru starfsmenn landvinnslu Samherja ehf. á Akureyri, 37 karlar og 45 konur, meðalaldur þátttakenda var 42,6 ár. Svarhlutfallið var 70% (82/117).
    Megin niðurstaða rannsóknarinnar var að 27 þátttakendur (32,9%) voru með ≥9 stig á FINDRISK og teljast því í áhættuhópi við að þróa með sér SS2 á næstu 10 árum. Þegar heildarstig FINDRISK voru borin saman á milli kynja voru konur í aukinni áhættu við að þróa með sér SS2 miðað við karla (p=0,03). Það voru 42,2% kvenna á móti 18,9% karla sem reyndust vera í áhættu við að þróa með sér SS2. Aðhvarfsgreining sýndi að blóðsykur og efri blóðþrýstingsmörk hafa marktæk áhrif á heildarstig FINDRISK.
    Helsta ályktunin er að FINDRISK er hentugt til skimunar á SS2. Það er einfalt í uppsetningu og tekur ekki langan tíma að svara. Það er þörf á reglulegum skimunum hér á landi vegna SS2, aukinni vitundarvakningu og faglegri ráðgjöf frá hjúkrunarfræðingum til þeirra sem eru í aukinni áhættu við að þróa með sér SS2.

  • Útdráttur er á ensku

    Awareness of the importance of fighting diabetes II (SS2) is being raised around the world. The fact that its prevalence is increasing is impossible to ignore. Diagnoses of SS2 in people on the job market are also on the rise. Risk screening is a way of prevention when it comes to chronic diseases. Education for those at risk is important to increase awareness to conduct necessary changes in lifestyle.
    The purpose of this research was to use the FINDRISK preventive screening tool to find out how many were at risk of developing SS2 in the next 10 years in a defined sample, as well as gather information on the practical use of FINDRISK in Iceland. FINDRISK consists of 8 questions; the total score being from 0 to 21 points. The cut-off score for developing SS2 was determined as ≥9. This is the first time we know of FINDRISK being used in Iceland.
    Quantitative research method was used. The FINDRISK questionnaire was carried out as well as measurements of height, weight, waist circumference, blood glucose levels and blood pressure and BMI was calculated. The participants in the research (N=82) were 37 women and 45 men, employees of the land-based operation of the company Samherji (which is a seafood company). With mean age of 42,6 years. The response rate was 70% (82/117).
    The main finding of this research was that 27 participants (32,9%) had ≥9 points according to FINDRISK and can therefore be considered to be at risk of developing SS2. When the total sum of points was compared by gender, women were at more risk of developing SS2 than men (p=0,03). It turned out that 42,2% of the women but 18,9% of the men were at risk of developing SS2. Regression analysis showed that blood glucose levels and systolic blood pressure have a significant affect on the total points in FINDRISK.
    The main conclusion is that FINDRISK is practical for screening of SS2. It is a straightforward tool and the response of the questionnaire is not time-consuming. Regular screening for SS2 is needed in Iceland but also raising awareness and professional consultation from nurses for people at risk of developing SS2.

Samþykkt: 
  • 1.6.2015
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/21838


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
Notkun FINDRISK matstækisins til að meta áhættu fyrir sykursýki tegund 2.pdf7.51 MBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna