is Íslenska en English

Lokaverkefni (Bakkalár)

Háskólinn í Reykjavík > Samfélagssvið / School of Social Sciences > BA Lagadeild / Department of Law >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/22303

Titill: 
  • Réttur almennings til opins þinghalds
  • Titill er á ensku The public’s right to a public hearing
Námsstig: 
  • Bakkalár
Útdráttur: 
  • Meginefni ritgerðarinnar er grundvallarreglan um opinbera málsmeðferð, einkum sá þáttur hennar sem lýtur að dómþingum í heyranda hljóði. Ritgerðin fjallar um hver sé lögvarinn réttur almennings til að fylgjast með þinghöldum í dómsmálum, við hvaða sjónarmið og réttarheimildir sá réttur styðst og ekki síst hvaða heimildir hann kann að veita viðkomandi með tilliti til dómaframkvæmdar. Einnig er spurt hvort allur almenningur hafi sömu réttarstöðu í þessu efni og hvað skýri hugsanlegan mismun. Byggt er á lagatextum og lögskýringargögnum, alþjóðlegum sáttmálum og dómafordæmum íslenskum og erlendum, svo sem frá Mannréttindadómstóli Evrópu, og síðast en ekki síst sögulegum grunni. Dómar Hæstaréttar um kærur vegna lokunar þinghalda eru bornir saman og ályktanir dregnar af þeim. Niðurstöðukaflinn snýst í aðalatriðum um að meginreglan um opið dómþing styðjist við fleiri sjónarmið en réttaröryggissjónarmiðið eitt, sem mest fer fyrir í fræðilegri umræðu, og að hún standi traustum fótum í réttarframkvæmd þótt sótt sé að henni vegna sífellt háværari krafna um aukna einkalífsvernd. Meginreglan sé ekki fortakslaus og verði að gæta að því að undanþágur frá henni verði ekki slíkar, til dæmis vegna þess hvað dómsvaldið hér á landi þykir eiga mikið traust skilið, að það setji þróunarríkjum eða harðstjórnarríkjum slæmt fordæmi. Líta verði til aðstæðna víða um lönd þegar metið er að hve miklu leyti leyfa skuli frávik frá viðurkenndum sjónarmiðum um mannréttindi. Heimildir almennings til að krefjast úrskurðar dómstóls um lokað þinghald og kæra hann til Hæstaréttar voru sérstaklega skoðaðar í ritgerðinni en þær takmarkast af ólögfestri meginreglu um lögvarða hagsmuni af úrlausn máls. Í því efni njóta fjölmiðlamenn sérstöðu því að þeir gegna hlutverki milligöngumanna milli almennings og dómstóla. Af þeim sökum teljast fjölmiðlamenn hafa meiri rétt en almennir borgarar til að skjóta úrskurði um lokun þinghalds til æðra dóms.

  • Útdráttur er á ensku

    The main theme of this BA dissertation is the principle of public proceedings. It discusses the legally protected right of the public to observe court hearings, the considerations and legal sources on which this right is based and the powers it conveys on the persons in question with respect to judicial decisions. The question is asked whether all members of the public have the same legal status in this respect and what explains any potential differences thereof. The dissertation is based on the text of legislation and preparatory works, international treaties, Icelandic and foreign case law, including from the European Court of Human Rights, and the historical foundation. Supreme Court judgments on complaints regarding closed hearings are compared and conclusions drawn from these. The key findings are that the principle of a public hearing (i) is not based solely on legal security and (ii) is firmly entrenched in judicial practice despite ever-louder demands for increased privacy protection. Whilst the principle is not absolute, any exemptions from it, e.g. due to a perceived high level of trust in the Icelandic judicial system, must not establish a poor precedent for developing or tyrannical countries. Account must be taken of conditions in different countries when determining the extent to which to permit departures from accepted human rights. The public’s right to require a court decision for a closed hearing and file complaints on such a decision to the Supreme Court was examined and found to be limited by an uncodified principle regarding legally protected interests at stake in the resolution of a case. Journalists have a unique status in this respect as intermediaries between the public and the courts; this affords journalists with additional rights to appeal a decision to close a hearing.

Samþykkt: 
  • 30.6.2015
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/22303


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
BA_2015_Réttur almennings til opins þinghalds_Þór Jónsson.pdf546.07 kBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna