is Íslenska en English

Lokaverkefni (Meistara)

Háskóli Íslands > Heilbrigðisvísindasvið > Meistaraprófsritgerðir - Heilbrigðisvísindasvið >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/5051

Titill: 
  • Þróun aðferðar til mælinga á umbrotsefni heróíns, 6-mónóasetýlmorfíns (6-MAM) í lífsýnum
  • Titill er á ensku Development of an assay for the heroin metabolite 6-monoacetylmorphine (6-MAM) in biological specimens
Námsstig: 
  • Meistara
Útdráttur: 
  • Díasetýlmorfín er hálfsmíðuð afleiða af plöntu alkalóíðanum morfíni. Talið er að efnið hafi fyrst verið smíðað árið 1874 af enska efnafræðingnum Charles Alder Wright. Þýska lyfjafyrirtækið Bayer markaðssetti síðan efnið árið 1898 undir nafninu heróín en ábendingar þess voru hósti og alvarlegir öndunarfærasjúkdómar. Efnið hafði einnig verkjastillandi eiginleika og var sagt minna ávanabindandi en morfín. Raunveruleg áhrif efnisins komu hins vegar fljótt fram en efnið reyndist ekki eingöngu verulega ávanabinandi heldur olli það einnig alvarlegri öndunarlömun í of stórum skömmtum. Árið 1924 var algjört bann sett við notkun efnisins í Bandaríkjunum og mörg lönd fylgdu í kjölfarið. Í dag er efnið talið í hópi hættulegustu fíkniefna í heiminum. Samkvæmt SÁÁ hefur fíkn í ópíóíða vaxið hratt á Íslandi frá árinu 1995 og á hverju ári leita fáeinir einstaklingar sér aðstoðar vegna heróínfíknar. Árið 2005 voru tvö dauðsföll á Íslandi rakin til heróín ofskömmtunar. Heróín er mjög óstöðugt og umbrotnar hratt í líkamanum í umbrotsefnið 6-MAM og morfín og því hefur reynst erfitt að mæla heróín í lífsýnum. 6-MAM hefur lengri helmingunartíma í líkamanum og hafa mælingar á því verið notaðar til að staðfesta heróínnotkun. 6-MAM finnst hins vegar í mjög lágum styrk í lífsýnum og því skiptir miklu máli að mæliaðferðin sé nægilega næm. Markmið þessa verkefnis var að þróa einfalda og næma mæliaðferð til að greina 6-MAM í þvagi. Ákveðið var að útbúa flúrljómandi azo-afleiður af bæði morfíni og 6-MAM og mæla með vökvagreini tengdum við flúrljómunarskynjara. Ekki er vitað til þess að þessar afleiður hafi verið mældar í vökvagreini áður. Sú aðferð gekk ekki eins og vonast var til þar sem ekki tókst að smíða afleiðu sem sýndi nægilega sterka flúrljómun. Í staðinn var þróuð aðferð þar sem útbúnir voru própanesterar af morfíni, kódíni og 6-MAM og þeir mældir með gasgreini tengdum við massagreini. Samskonar aðferðum hefur verið lýst áður en hafa þó ekki verið prófaðar áður á Rannsóknarstofu í lyfja- og eiturefnafræði (RLE).

  • Útdráttur er á ensku

    Diacetylmorphine is a semi-synthetic derivative of the plant alkaloid morphine. It is
    believed to have been first synthesised in 1874 by the English chemist Charles Alder
    Wright. German pharmaceutical company Bayer marketed the drug in 1898 under the
    name “heroin” to treat cough and serious respiratory illnesses. The drug also contained
    pain relieving properties and was said to be less addictive than morphine. The true effects
    of the drug soon appeared, however, and it turned out to be not only severely addictive,
    but also to cause severe respiratory paralysis in overly large doses. The drug was
    completely prohibited in the United States in 1924 and many countries followed suit.
    Today heroin is considered one of the most dangerous drugs in the world. According to
    Iceland’s SAA – National Center of Addiction Medicine, addiction to opiates in Iceland
    has grown swiftly since 1995 and each year a handful of individuals seek help for heroin
    addiction. In 2005, two deaths in Iceland were directly connected to heroin overdoses.
    Heroin is very unstable and is metabolised quickly in the body into 6-MAM whitch
    further metabolises to morphine. It has therefore proved difficult to measure heroin in
    biological specimens. 6-MAM has a longer half life then heroin and has been used to
    confirm heroin use. However, 6-MAM exists in biological specimens only in very low
    doses, and it is therefore vital for the analytical technique used to be sufficiently
    sensistive. The aim of this project was to develop a simple and sensitive analytical
    technique to detect 6-MAM in urine. A decision was made to prepare fluoroescent azoderivatives
    of both morphine and 6-MAM and measure with high performance liquid
    chromatography coupled with fluorescent detector, HPLC-FLD. The derivatives are not
    known to have been measured with high performance liquid chromatography in the past. The method did not unfold out as hoped, since synthesis of a derivative that showed a strong fluorescent emission was not successful. A decision was instead made to prepare propionic anhydride derivatives of morphine, codeine and 6-MAM to measure with gas chromatography mass spectrometry. Comparable methods have been described in the past but have not yet been tested at the Department of Pharmacology and Toxicology at the University of Iceland. The method was adapted to the chemical and technical equipment available on site.

Samþykkt: 
  • 10.5.2010
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/5051


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
Lokaverkefni.pdf2.9 MBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna