Samspil 37. gr. vegalaga nr. 80/2007 og 72. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands

Abstract

Ætlunin er að kanna hvernig eignarnámsheimild vegalaga (37.gr. vegalaga nr. 80/2007) fellur að 72. gr. stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. Verður meðal annars skoðað hvort hugtakið "almenningsþörf" sé í einhverjum tilfellum túlkað svo rúmt að það falli vart innan lagalegrar skilgreiningar hugtaksins. Einnig verður skoðað hvort heimildarákvæði 37. gr. vegalaga geti veitt einkaaðilum sömu heimild og Vegagerð ríkisins.Eignarétturinn er friðhelgur segir 72. gr. stjónarskráinnar en þrátt fyrir það eru möguleikar á skerðingu eignaréttinda til staðar með eignarnámi. Dæmi um slíkt finnst í 37. gr. vegalaga en þar segir að landeiganda sé skylt að láta af hendi land meðal annars til þjóðvegagerðar. Nokkur umræða hefur verið um það hvernig Vegagerðin nýtir heimild þá er hún hefur til að taka lönd eignarnámi við lagninu vega. Hefur einnig skotið upp kollinum umræða þess efnis hvort einkaaðilar njóti sömu lagaheimilda og Vegagerðin í þeim tilfellum þegar félög hlutast til um framkvæmdir við vegalagningu, fjármagna verkið og vinna það.