Umfang og áhrif eðjuflóða á jörð Seljavalla 2010

Abstract

Eldgosið í Eyjafjallajökli hafði mikil áhrif á náttúru- og mannlíf hér á landi sem erlendis. Markmið þessa verkefnis er að svara því hvert tjón af völdum eðjuflóða í kjölfar eldgossins hafi orðið á jörð Seljavalla undir Eyjafjöllum og að kortleggja þau svæði sem hafa farið undir flóð. Mikil uppsöfnun ösku á Eyjafjallajökli og nærumhverfi hans urðu uppspretta eðjuflóða vegna mikillar úrkomu misserin um og eftir gos. Einnig verður reynt að svara því hvað framtíðinn kann að bera í skauti sér hvað varðar frekari flóð og hugsanleg áhrif þeirra á búsetu.Eðjuflóðin geta ekki einungis verið lífshættuleg mönnum og skepnum heldur geta þau einnig haft alvarleg umhverfisáhrif í för með sér á borð við gróðureyðingu, mengun drykkjarvatns og jarðvegs. Það er því mikilvægt að reyna að kortleggja slík flóð þegar þau eiga sér stað til að geta spáð fyrir um umfang þeirra í framtíðinni. Lítið hefur verið gefið út af fræðilegu efni um gosið þar sem stutt er síðan það átti sér stað. Það verður því að miklu leyti stuðst við opinber gögn við umfjöllun eðjuflóðanna. Við kortlagningu á flóðunum var notast við innrauðar loftmyndir. Til frekari glöggvunar á þeim skaða sem hlaust af flóðunum var tekið viðtal við Grétar Óskarsson jarðeiganda að Seljavöllum og hans framtíðarsýn könnuð. Helstu niðurstöður verkefnisins er að talsvert tjón hafi orðið, bæði hvað varðar eignartjón og tap á landareign. Þar sem flóðin og aðstæður þeirra voru hefðbundnar fyrir kringumstæður eðjuflóða má búast við frekari flóðum í framtíðinni. Áhrif þeirra munu verða töluverð á Seljavöllum í formi öskufoks og taps á landi, verði ekki gripið til viðeigandi aðgerða á borð við uppgræðslu lands og uppgröft á framburðarefni úr Laugará.