Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/8220
Raunvextir á Íslandi hafa um langt árabil verið umtalsvert hærri en raunvextir í nágrannaríkjum okkar og á stærstu myntsvæðum heims, þar á meðal evrusvæðinu. Í þessari ritgerð er gerð tilraun til að svara þeirri spurningu af hverju vaxtastig hefur verið hærra á Íslandi en á evrusvæðinu og því hvaða áhrif aðild að Evrópusambandinu og upptaka evru væru líkleg til að hafa á raunvexti hér á landi. Þá er því velt upp hvaða breytingar skuldakreppan sem geisað hefur í Evrópu síðustu misseri kann að hafa á myntsamstarf Evrópu og hvort þær breytingar séu líklegar til að hafa áhrif á niðurstöður ritgerðarinnar.
Helsti áhrifavaldur hárra raunvaxta á Íslandi er sennilega seljanleikaálag sem leggst ofan á innlenda raunvexti vegna lítils seljanleika á gjaldeyrismarkaði með krónur. Aðrir þættir sem líklega hafa áhrif á raunvaxtamuninn eru áhættuálag vegna gengisáhættunnar sem fylgir því að eiga eign í íslenskum krónum, seljanleikaálag vegna hlutfallslega minni seljanleika íslenskra skuldabréfa en erlendra, verðbólguálag vegna hærri verðbólguvæntinga hér en á evrusvæðinu og fjarlægðarálag vegna lítils heimamarkaðar og fjarlægðar frá helstu mörkuðum.
Innganga í Evrópusambandið og upptaka evru myndi valda því að seljanleikaálag til komið vegna lítils seljanleika á íslenskum fjármagnsmarkaði myndi hverfa þar sem ekki væri nauðsynlegt að skipta erlendum myntum í krónur til að kaupa íslensk skuldabréf. Tæki Ísland upp evru með trúverðugum hætti myndu verðbólguvæntingar hér á landi jafnframt leita í átt að verðbólguvæntingum á evrusvæðinu sem hefði það í för með sér að verðbólguálag myndi smám saman hverfa. Þá myndi gengisáhætta gagnvart evrusvæðinu hverfa. Þess væri því að vænta við eðlilegar aðstæður að raunvextir hér á landi mundu lækka merkjanlega frá því sem verið hefur.
Líklegt má telja að nokkrar breytingar verði gerðar á myntsamstarfi Evrópu þegar evrópska skuldakreppan hefur verið leyst með það að markmiði að koma í veg fyrir að slík krísa endurtaki sig. Engar skýrar vísbendingar hafa þó komið fram um að mögulegar breytingar hefðu áhrif á niðurstöður þessarar ritgerðar.
Við gerð ritgerðarinnar var aðallega stuðst við rannsóknir innlendra sem erlendra fræðimanna, fræðibækur um hagfræði og myntsamstarf Evrópu auk ýmissa tölulegra gagna.
Skráarnafn | Stærð | Aðgangur | Lýsing | Skráartegund | |
---|---|---|---|---|---|
Áhrif upptöku evru á vaxtastig á Íslandi.pdf | 1.58 MB | Lokaður | Heildartexti |