Staða erlendra móðurfélaga og erlendra dótturfélaga eftir ákvæðum laga um hlutafélög nr. 2/1995

Abstract

Samstæður félaga eru ekki bundnar að því að starfa undir lögsögu eins og sama ríkisins og verður það sífellt algengara að starfsemi einstakra félagasamstæðna nái yfir landamæri. Af því leiðir að nauðsynlegt er að taka afstöðu til þess hvort og þá að hvaða leyti félög samstæðunnar geti átt réttindi eða borið skyldur eftir lögum heimaríkja annarra félaga samstæðunnar. Verður hér gerð grein fyrir því hvort og þá að hvaða leyti erlend móðurfélög og erlend dótturfélög geti fallið undir skilgreiningu laga um hlutafélög, nr. 2/1995, á samstæðuhugtakinu. Jafnframt verður gerð grein fyrir því hvort og þá að hvaða leyti þau geti átt réttindi og borið skyldur eftir öðrum ákvæðum laga um hlutafélög nr. 2/1995 er taka til félaga sem tilheyra félagasamstæðu. Í lögunum er ekki tekin afstaða til þess hvort og þá að hvaða leyti þau nái til erlendra móðurfélaga og dótturfélaga íslenskra félaga. Ekki er heldur unnt að lesa slíkt úr lögskýringargögnum þeim sem fylgja með lögunum. Fjallað verður um réttindi og skyldur erlendra móðurfélaga og erlendra dótturfélaga með tilliti til þeirra réttinda sem félögum sem hafa heimilisfesti innan lögsögu aðildarríkja EES eru veitt á grundvelli stofnsetningarréttarins. Jafnframt verður fjallað um hvort nauðsynlegt er að breyta samstæðuskilgreiningunni og einstökum ákvæðum hlutafélagalaganna með tilliti til erlendra móðurfélaga og erlendra dótturfélaga. Ljóst er að þau erlendu móðurfélög og dótturfélög sem heimilisfesti hafa innan lögsögu aðildarríkja EES geta krafist réttinda til jafns við íslensk félög í sambærilegri stöðu. Ekki verður talið að nauðsynlegt að breyta samstæðuskilgreiningu hfl. með tilliti til erlendra móðurfélaga og erlendra dótturfélaga. Hins vegar verður talið æskilegt að skerpa á einstökum ákvæðum hfl., sem fjalla um réttindi þessara aðila með tilliti til erlendra móðurfélaga og erlendra dótturfélaga í þeim tilgangi að eyða óvissu við túlkun viðkomandi ákvæða hfl.

Corporate groups are not restricted to operate under a single state‘s jurisdiction and it is becoming more and more common that corporate groups operate across borders. Therefore it is necessary to decide whether and to what extent companies of the group may have rights or obligations by the laws of the home countries of other companies of the group. In this essay it will be made aware of whether and to what extent foreign parent companies and foreign subsidiaries fall within the definition of a corporate group, in the company law, no. 2/1995. Furthermore it will also be made aware of whether and to what extent those companies can be made subject to certain obligations and rights of the company law no. 2/1995. The possible rights and obligations of foreign parent companies and foreign subsidiaries will be discussed with regards to the rights that companies which are resident within the jurisdiction of the EEA Member States are granted on the right of establishment. Moreover it will be considered whether it is necessary to change the group definition and other specific provisions of the company law no. 2/1995 with regard to foreign parent companies and foreign subsidiaries. It is clear that foreign parent companies and foreign subsidiaries that are resident within the jurisdiction of the EEA Member States can, with reference to the freedom of establishment, claim the same rights as Icelandic companies in comparable position. It is not considered necessary to amend the definition of the company law no. 2/1995 with regard to foreign parent companies and foreign subsidiaries. However it is considered to be advisable to amend other specific provisions of the Companies Act with regard to foreign parent companies and foreign subsidiaries in order to eliminate uncertainty when interpreting those provisions.