Er þörf fyrir sérstök ákvæði um skaðabætur í lögum nr. 2/1995 um hlutafélög?

Abstract

Ritgerð þessi er um skaðbótaskyldu aðila samkvæmt 134. gr. hfl. Tilgangur ritgerðarinnar er að leita svara við því hvort þörf sé á að hafa lögfestar reglur um skaðabætur í lögum um hlutafélög. Í leit að svari við spurningunni er fyrst fjallað almennt um hlutafélög. Hver eru megin einkenni hlutafélaga, reglur um stofnun þeirra, ákvæði um takmarkaða ábyrgð, hluti og einnig er skoðað og hvernig stjórnkerfi hlutafélaga er og samspil milli stjórnareininganna. Í öðrum kafla er litið til hinnar almennu skaðabótareglu og til þeirra skilyrða sem þurfa að vera uppfyllt til að skaðabótaábyrgð verði lögð á tjónvald vegna tjóns og kröfur þær sem eru lagðar á tjónþola til að sanna bótaskylduna. Lítillega er einnig fjallað um sakarlíkindaregluna. Í fjórða kafla er spjótum beint að ákvæði 134. gr. hfl. sem kveður á um skaðabótaskyldu aðila sem starfa fyrir hlutafélagið og hvaða kröfur eru gerðar til þess að bótaábyrgð verið lögð á þá. Ákvæði sem heimilar að bótafjárhæð sé lækkuð er einnig til umfjöllunar í kaflanum. Í fimmta kafla ritgerðarinnar er hin hliðin á 134. gr. hfl. skoðuð, þ.e. hverjir geta átt bótakröfu á hendur tjónvaldi. Farið er yfir atriði sem lúta að sönnun tjónþola á tjóni sínu og leiðir sem hann getur farið til að afla sönnunargagna til að sanna tjón sitt.Niðurstaða ritgerðarinnar er sú að ekki sé endilega þörf á að hafa lögfest ákvæði um skaðabætur í hfl. þar sem að hin almenna skaðabótaregla nær yfir öll þau tilvik sem hið sértæka ákvæði er ætlað að ná til. Þrátt fyrir það er ekkert sem mælir gegn því að slíkt ákvæði sé lögfest, enda getur það verið gagnlegt að hafa það sem áminningu fyrir stjórnendur og annarra sem koma að starfsemi hlutafélaga að haga sér líkt og hinn gegni og skynsami maður.

This thesis is about liability of parties under Article 134 PLCA. The purpose of this thesis is to seek answer to the question whether it is necessary to have statutory rules on compensation in PLCA. In search of the answer started with a general cover of PLC. What are the main characteristics of PLC, rules about establishment, the provision of limited liability and shears, also the setup of the government of a PLC and the interaction between government entities. The second chapter covers the general liability policy and the conditions that must be met so the tort-feasor can be held liable for a loss and the requirements that are placed on the injured party to prove the recoverable loss. The probability rule was remotely discussed. The fourth chapter is directed to the provisions of Article 134 PLCA. providing for liability of persons who work for the company an what are the requirements for liability to be imposed on them. Provisions that allows the compensation amount to be reduced is also discussed in this chapter. In the fifth chapter the back flip of Article 134 PLCA. is discussed, i.e. who may have a claim against the tort-feasor. Issues concerning injured party requirements to proof of his loss are reviewed and ways for him to gather evidence to prove his loss. The conclusion of this thesis is that it is not necessarily to have statutory rules on compensation in PLCA. whereas the general damages rule covers all the instances that the statutory rule is intended to cover. Although there is no objection to have such statutory rule, since it may be useful to have it as a reminder for management and other parties involved in companies to act as the reasonable man.