Áhætta innan fjármálamarkaða. Var áhætta vanmetin í nýjustu fjármálakrísunni?

Abstract

Þessi ritgerð er lokaverkefni til BS-gráðu í viðskiptafræði við Félagsvísindasvið Háskóla Íslands. Verkefnið felst í fræðilegri úttekt á áhættu innan fjármálamarkaða og spurt er hvort ólíkar tegundir áhættu á fjármálamörkuðum í fjármálakreppunni hafi verið vanmetnar? Fyrst er fjallað almennt um áhættu á fjármálamörkuðum og hugtakið áhætta er skilgreint. Til umfjöllunar eru nokkrar ólíkar gerðir áhættu sem kunna að hafa áhrif á fyrirtæki á markaði en áhætta á fjármálamarkaði hefur verið skilgreind sem sá möguleiki að fjárfesting skili lágri eða neikvæðri ávöxtun. Einnig er gerð grein fyrir áhættustjórnun og áhættumati hjá fyrirtækjum. Í seinni hluta úttektarinnar er fjallað um fjármálakreppur og þær skilgreindar. Áhersla er lögð á umfjöllun um fjármálakreppuna sem hófst í Bandaríkjunum árið 2007 eftir óróa sem varð vegna undirmálslána eftir að eignaverð þar í landi hrundi og gerð er grein fyrir áhættulíkönum sem stuðst var við á þeim tíma. Sérstakur kafli er helgaður kerfisáhættu í fjármálakreppunni en í ljós kom að vanmatið á henni átti stóran þátt í orsökum fjármálakreppunnar sem hefst árið 2007.Niðurstaða þessarar úttektar er sú að vissar gerðir áhættu voru vanmetnar og ástæðan er sú að alla jafna ríkti ekki góður skilningur á þeim áhættum og gæði áhættulíkana voru minni en álitið var. Að auki höfðu menn óraunhæfar væntingar um hvað líkönin voru fær um að gera.