en English is Íslenska

Thesis (Master's)

University of Iceland > Verkfræði- og náttúruvísindasvið > Meistaraprófsritgerðir - Verkfræði- og náttúruvísindasvið >

Please use this identifier to cite or link to this item: https://hdl.handle.net/1946/10184

Title: 
  • Title is in Icelandic Berggrunnur og jarðhitaummyndun Gráuhnúkakerfis á sunnanverðu Hengilssvæði
Degree: 
  • Master's
Abstract: 
  • Abstract is in Icelandic

    Jarðhitakerfið við Gráuhnúka er við vesturjaðar sprungusveims Hengilsins. Jarðlög á svæðinu voru rannsökuð í borsvarfi þriggja hola, HN-2, HN-5 og HN-8. Þau einkennast annars vegar af móbergsmyndunum frá jökulskeiðum sem hlaðist hafa upp á upphleðslusvæði Hengilsins innan gosbeltisins og hins vegar af hraunlögum frá hlýskeiðum sem runnið hafa niður á láglendi utan upphleðslusvæðisins. Bergfræðilega er ólivín-þóleiít ríkjandi en einnig verður vart við þóleiít. Þróuð innskot finnast í litlum mæli. Mun grynnra er á háhitaummyndun í holunum við Gráuhnúka (HN-8 og 5) en úti á sléttunni (HN-2) sem rakið er til áhrifa frá jarðhita tengdum Henglinum. Samanburður berghita og ummyndunarhita bendir til þess að sá hluti Gráuhnúkasvæðisins sé að hitna en kólnun kemur hins vegar greinilega fram utan sprungusveimsins í holu HN-2. Ofarlega í holunum tengjast æðar almennt jarðlagamótum en þegar neðar dregur tengjast æðarnar fremur innskotum. Borin voru saman ummyndunarferli ólivíns og pýroxens í hraunum og innskotum. Einkum kom fram afgerandi munur eftir myndunarstað á samsetningu aktinólíts sem er ummyndunarsteind eftir pýroxen. Talið er líklegt að það tengist minni oxun í innskotsberginu. Einnig er mögulegt að aktinólít myndist að nokkru leyti úr klóríti í hraunlögum sem hitnað hafa smám saman, en myndist hins vegar beint úr frumsteindinni í innskotum sem kólnað hafa niður í ríkjandi hita og taka þá ummyndun sem ríkir á viðkomandi dýpi án þess að ganga í gegnum sívaxandi ummyndun líkt og hraunlög.

  • The geothermal system at Gráuhnúkar is located at the western rift margin of the Hengill fissure swarm. This is reflected in the stratigraphy of the area, studied in three wells: HN-2, HN-8, and HN-5. Hyaloclastite formations from past glaciations occupy the fissure swarm whereas lava flows from interglacials cover the lowlands to the west. Petrologically, olivine-tholeiite dominates in the area but tholeiites and more evolved intrusions have been noted. Temperature-dependent alteration minerals appear at shallower depth in the wells by the palagonite Gráuhnúkar than outside the fissure swarm, indicating connection to the geothermal activity inside the Hengill fissure swarm. Comparison of formation temperatures with the first appearance of temperature-dependent index minerals shows that this part of the Gráuhnúkar area is heating up while cooling has occurred outside of the system. Aquifers are commonly associated with stratigraphic boundaries in the shallower parts of the wells while connection to intrusives is the rule in the deeper parts. EMP analyses of the alteration of olivine and pyroxene suggest some differences between lava flows and intrusives. This is more pronounced in the pyroxene alteration, especially in different chemical composition of actinolite from intrusives and lava flows, repectively, which is attributed to less oxidation of the intrusives. More significant, however, may be the different modes of alteration: in the lavas with increasing temperature from pyroxene via chlorite, in the intrusives with decreasing temperature directly from the original pyroxene.

Sponsor: 
  • Sponsor is in Icelandic Orkuveita Reykjavíkur
    GEORG jarðhitaklasi
Accepted: 
  • Oct 5, 2011
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/10184


Files in This Item:
Filename Size VisibilityDescriptionFormat 
MS_ritgerd_hmh_20110930.pdf12,47 MBOpenHeildartextiPDFView/Open