Sameiningar sjávarútvegsfyrirtækja

Abstract

Sameiningar hafa verið fyrirferðar miklar í sjávarútvegi síðustu ár eins og víða annars staðar í viðskiptalífinu. Fyrirtæki hafa runnið saman vegna samninga sín á milli eða vegna yfirtöku eins fyrirtækis á öðru.Hægt er að skipta sameiningum í nokkrar tegundir eftir því hvort fyrirtæki eru að auka við þá starfsemi sem þau hafa eða fara inn á ný svið, og þá hvernig það er gert.Samlegð er lykilatriði varðandi sameiningar. Í samlegð felst að tvö eða fleiri fyrirtæki geta verið meira virði sem ein eining heldur en hvert í sínu lagi.Mikil og hröð samþjöppun hefur átt sér stað í íslenskum sjávarútvegi síðan kvótakerfið var tekið upp og þá sérstaklega síðustu tíu árin.Misjafnt er hve margar sameiningar stærstu sjávarútvegsfyrirtæki landsins hafa farið í gegnum og einnig hafa þau fylgt mismunandi stefnu. Aflaheimildir hafa gegnt lykilhlutverki í sameiningum hingað til og hefur tilgangurinn yfirleitt verið að hagræða með samnýtingu aflaheimilda og annarra þátta. Ekki er líklegt að breyting verið á þessu alveg á næstunni en þó mun mikilvægi aflaheimilda í hagræðingu fara minnkandi með aukinni samþjöppun þeirra. Líklegt er að útvíkkun fyrirtækja muni í auknum mæli beinast í átt að markaðnum og aukinni fullvinnslu. Hvað vinnsluna varðar gætu verið samlegðartækifæri í sameiningum en þau eru ekki eins auðsjáanleg í markaðsmálum. Reynslan hefur líka sýnt að fyrirtæki eru farin að nálgast markaðinn sífellt meira, en hafa gert það með öðrum hætti en sameiningum.Lykilorð:•Sameining•Sjávarútvegur•Samlegð•Hagræðing•Aflaheimildir