is Íslenska en English

Lokaverkefni (Bakkalár)

Háskóli Íslands > Félagsvísindasvið > B.A./B.Ed./B.S. verkefni - Félagsvísindasvið >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: https://hdl.handle.net/1946/11054

Titill: 
  • Ábyrgð umboðsmanns samkvæmt 25. gr. sml. Með hvaða hætti er 25. gr. sml. grundvöllurinn fyrir því að 18. gr. sml. sé beitt í framkvæmd
Námsstig: 
  • Bakkalár
Útdráttur: 
  • Í nútímasamfélagi er mikið um flókna viðskiptasamninga og því er oft nauðsynlegt að hafa milliliði til þess að annast löggerninga fyrir hönd annarra. Það eru til tvenns konar form af þessari milligöngu, annars vegar umsýsla og hins vegar umboðsmennska. Ekki verður vikið að umfjöllun í tengslum við umsýslu í þessari ritgerð en í stað þess verða reglum um umboð gerð ítarleg skil. Ein helsta réttarheimildin í íslenskum rétti um umboð er í II. kafla laga um samningsgerð, umboð og ógilda löggerninga, nr. 7/1936.
    Á einföldu máli má segja að umboð sé það þegar umboðsmaður gerir samning fyrir hönd umbjóðanda við þriðja mann, samkvæmt heimild frá umbjóðandanum. Umboð felur oftast í sér tvo löggerninga. Annars vegar löggerning á milli umbjóðanda og umboðsmanns þar sem umbjóðandinn gefur umboðsmanninum heimild til þess að gera löggerning fyrir sína hönd og hins vegar löggerning á milli umboðsmannsins og þriðja manns sem bindur umbjóðandann.
    Það eru til margar tegundir af umboðum og geta þau verið allt frá því að vera eingöngu um eitthvað eitt atriði og allt að því að vera fyrirmæli um að gera alla löggerninga fyrir hönd umbjóðanda. Þegar löggerningar eru gerðir fyrir hönd annars manns, þá getur það gerst að umboðsmaðurinn gangi lengra en ætlast var til af honum. Það fer þá eftir því hvaða tegund af umboði er um að ræða og hvort umboðsmaðurinn fari út fyrir heimildar- eða umboðsþátt umboðsins, hvaða afleiðingar það hefur á gildi umboðsins, en fjallað verður um þessi atriði í kafla 3 og 4.
    Ein tegund umboða sem notuð eru í framkvæmd eru heimildarumboð og er fjallað um þau í 18. gr. sml., en þegar um er að ræða heimildarumboð er engin tilkynning til þriðja manns um það að umbjóðandinn hafi umboð. Verður þá þriðji maður sem umboðsmaðurinn er að semja við að taka orð umboðsmannsins trúanleg um það að hann hafi það umboð sem hann segist hafa.
    Í ritgerð þessari verður fyrst rakið hvernig reglur um heimildarumboð hafa þróast í gegnum aldirnar. Því næst verður greint frá því hvaða afleiðingar það getur haft að umboðsmaður fari út fyrir heimild sína samkvæmt því umboði sem hann hefur og út fyrir umboðsþátt umboðsins. Þar á eftir verður fjallað almennt um heimildarumboð og hvernig þau eru ólík öðrum tegundum umboða. Þessu næst verður fjallað um skaðabótaábyrgð samkvæmt 1. mgr. 25. gr. sml. og farið verður sérstaklega í það hvernig sú grein er grundvöllur fyrir því að gagn verði af heimildarumboðum og hvernig það gagnist í framkvæmd að nota þau. Að lokum verður farið yfir þær undantekningar sem eru frá skaðabótareglunni sem kemur fyrir í 1. mgr. 25. gr. sml. Bæði verða reifaðir dómar þessu til stuðnings og rakið hvað það er sem helstu fræðimenn réttarsviðsins hafa sagt um þessi mál.

Samþykkt: 
  • 16.4.2012
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/11054


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
Alex ritgerð.pdf281.53 kBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna