Meðferðarheldni í lyfjameðferð við HIV hjá vímuefnaneytendum sem nota sprautubúnað. Fræðileg samantekt

Abstract

Vímuefnaneysla með sprautubúnaði er ört vaxandi heilsufarsvandi og áætlað er að í heiminum sprauti 15,9 milljónir einstaklinga á aldrinum 15-64 ára sig með vímuefnum að staðaldri. HIV-smit er landlægt í hópi vímuefnaneytenda sem nota sprautubúnað og hætta á smiti er mikil þar sem samnýting sprautubúnaðar er félagslega viðurkennd í þessum þjóðfélagshópi. Á árunum 2002-2012 greindust 129 einstaklingar með HIV á Íslandi, þar af 40 vímuefnaneytendur sem nota sprautubúnað, og eru þeir þar með orðnir 56 samtals. Aðgengi að lyfjameðferð við HIV er gott á Íslandi og er hún einstaklingunum að kostnaðarlausu. Lyfjameðferðin er krefjandi og meðferðarheldni þarf að vera yfir 95% eigi meðferð að skila viðunandi árangri. Í þessari fræðilegu úttekt verður reynt að svara rannsóknarspurningunni: „Geta vímuefnaneytendur sem nota sprautubúnað haldið sig við lyfjameðferð við HIV með viðunandi heilsufarslegum árangri?“ Vímuefnaneytendur sem nota sprautubúnað lifa margir á jaðri samfélagsins og í óreglu sem gerir þeim erfitt fyrir að sækja heilbrigðisþjónustu auk þess sem þeir hafa orðið fyrir barðinu á fordómum, bæði innan og utan heilbrigðiskerfisins. Rannsóknir hafa sýnt að með viðeigandi stuðningi og ráðgjöf geta vímuefnaneytendur sem nota sprautubúnað haldið lyfjameðferð við HIV og þannig dregið úr hættunni á að smit dreifist enn frekar í þessum þjóðfélagshóp.Lykilorð: Meðferðarheldni, HIV, lyfjameðferð, vímuefnaneysla, sprautubúnaður

Injection drug use is a growing health epidemic, with approximately 15,9 million injection drug users aged 15-64 worldwide. HIV infection is endemic in this population and the risk of infection is high, since needle sharing is socially acceptable in this population. The same is true in Iceland, with 56 number of HIV infection related to IVDU, of which 40 became infected in the years 2002-2012. Access to antiretroviral treatment is good in Iceland, with the therapy offered free of charge. However the treatment is demanding both with regards to adherence to the specific drug regimen but also the participation and patients responsibility for adherence to clinic visits etc. This literary review tries to answer the research question: "Can injecting drug users adhere to antiretroviral treatment with an acceptable outcome?" Intravenous drug users live on the margins of society and face prejudice, both inside and out of the health care environment. Reports have shown, that with appropriate support and education, injection drug users can gain acceptable levels of adherence to antiretroviral treatment, reducing the risk of spreading HIV in this social setting. Review of the literature was performed in PubMed, Scopus and Google scholar. Keywords: Adherence, HIV, antiretroviral treatment, intravenous drug use