is Íslenska en English

Lokaverkefni (Meistara)

Háskólinn á Akureyri > Hug- og félagsvísindasvið > Meistaraprófsritgerðir >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: http://hdl.handle.net/1946/25237

Titill: 
  • Samþykki ölvaðs brotaþola í nauðgunarmálum
Námsstig: 
  • Meistara
Útdráttur: 
  • Ritgerð þessi fjallar um nauðgunarbrot þar sem sakborningur notfærir sér ölvunarástand eða svefndrunga brotaþola til að brjóta á honum, sbr. 2. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Er fyrst fjallað með fræðilegum hætti um afbrotið nauðgun, hvað felist í hugtakinu nauðgun o.fl. Því næst er fjallað um einkenni nauðgunarmála á Íslandi í gegnum árin. Í þeirri umfjöllun er rýnt í dómaframkvæmd þessa tiltekna málaflokks. Síðasta umfjöllunarefni ritgerðarinnar er bresk refsilöggjöf á sviði kynferðisbrota, en hún þykir talsvert sérstök út frá fræðilegu sjónarmiði. Til að þrengja efni ritgerðarinnar enn frekar þá er miðað að því að fjalla um þessi tilteknu nauðgunarbrot og málsmeðferð þeirra út frá samþykki brotaþola og hvernig öflun samþykkis kemur fyrir sjónir í íslenskri dómaframkvæmd. Með umfjölluninni er varpað upp spurningu: eru breytingar þarfar á málsmeðferð þessara nauðgunarbrota í íslenska refsivörslukerfinu þannig að meiri áhersla sé lögð á framburð sakbornings og hvernig hann aflaði samþykkis hjá ölvuðum brotaþola?
    Til að svara rannsóknarspurningu ritgerðarinnar var litið til rannsókna á einkennum nauðgunarmála á Íslandi, bæði á 8. og 9. áratug seinustu aldar sem og á 21. öldinni. Þá var litið til breskrar refsilöggjafar í kynferðisbrotamálum og leiðbeiningarreglna rannsóknaraðila og saksóknara í þessum málaflokki. Málsmeðferð þessara mála í Bretlandi getur talist sérstök sökum þessara tveggja atriða því mikill þungi er lagður á framburði sakborninga og rökstuðning þeirra varðandi öflun og túlkun samþykkis brotaþola. Svo mikil er áherslan á þessi atriði að nær er að líkja þessari meðferð við öfuga sönnunarbyrði í kynferðisbrotamálum.
    Í stuttu máli sagt er niðurstaða ritgerðarinnar sú að breytingar eru þarfar. Þó er ekki hægt að taka upp hina bresku málsmeðferð nauðgunarmála algerlega óbreyttar. Einnig verða allar breytingar að liggja í ólögfestum verklagsreglum til rannsóknaraðila og saksóknara, en ef þörf þykir að breyta löggjöf þá er æskilegra að breyta frekar lögum um meðferð sakamála, en gæta þarf þess að stíga varlega til jarðar í þessum efnum.

  • Útdráttur er á ensku

    This thesis deals with rape where a defendant has sexual intercourse with a victim who is unable to consent due to a state of intoxication or drowsiness which is an offence punishable by law, according to subsection 2 of article 194 of the Icelandic Penal Code nr. 19/1940. The thesis is split in three parts, the first of which deals with the concept of rape in an academic sense, the second dealing with what has defined rape in Iceland throughout the years, and the third dealing with the unusual sexual offences procedure in UK under the Sexual Offences Act of 2003 and subsequent investigative and prosecutive guidelines. The main focus of the thesis narrows down to consent in these particular rape cases; how it is given and how a defendant obtained it. The exploration of these aforementioned subjects is aimed to put forth a
    question: Are there amendments needed for the procedures of such rape cases in the Icelandic criminal justice system so more focus is put on the testimonies of defendants and how a defendant was able to obtain a consent for sexual activity with an intoxicated or sleeping victim?
    To answer the question a focus was put on what defines rape cases in
    Iceland to determine if these offences that fall under ss. 2, art. 194. of the Penal Code are in fact a substantial part of the overall number of rape cases. To find out if they were, a number of studies about this subject were examined. Then the focus was put on the procedural process of rape cases in the UK and how amendments have been made to try to shift the balance of the burden of proof more on the side of the defendant when it comes to the consent of an intoxicated rape victim.
    In short, the conclusion of the thesis is as follows: Some amendments are needed to the procedural process in the Icelandic criminal justice system, although one should be vary of calling for amendments to the Penal Code to affect how investigations and prosecutions of these particular cases are conducted. Some general guidelines could be effective to change the fate of some, or even most, of these cases in the criminal justice system. If any amendments are to be made on the legislative level it should be on criminal procedure law, but only by treading lightly.

Athugasemdir: 
  • Verkefnið er lokað til 13.5.2026.
Samþykkt: 
  • 15.6.2016
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/25237


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
Samþykki ölvaðs brotaþola í nauðgunarmálum - Jón Fannar Ólafsson.pdf868.73 kBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna