Stam : hvað er stam og hvernig ber að bregðast við því innan skólans?

Abstract

Talmeinið stam er einna mest rannsakaði talgallinn í heimi en þrátt fyrir það er ekkihægt að skýra orsakir hans. Helstu einkenni stams eru endurtekningar hljóða eða orða,lenging hljóða og festing eða lokun fyrir loftstrauminn sem lýsir sér í mikilli spennu ítalfærum. Það er mjög misjafnt við hvaða aðstæður fólk stamar, sumir stama mikið enaðrir lítið. Samhliða staminu þróast mjög oft ýmis aukaeinkenni sem verða gjarnanmeira áberandi en stamið sjálft. Tíðni stams á meðal fullorðinna er um 1% en ef taldireru með allir þeir sem einhvern tíma hafa stamað fer tíðnitalan upp í 5%. Ástæða þesser sú að mjög algengt er að börn byrji að stama en vaxi upp úr því. Mun líklegra er aðstúlkur vaxi upp úr stami en drengir. Stami barn enn þegar það hefur grunnskólagöngueru miklar líkur á því að það muni stama alla ævi.Líf þeirra sem stama stjórnast oft af staminu. Það virkar gjarnan sem félagslegfötlun þar sem að einstaklingarnir sem stama draga sig til hlés og forðast að mikluleyti samskipti við annað fólk. Jafnframt getur það haft áhrif á framtíðarstörf þessaraeinstaklinga þar sem að þeir treysta sér oft ekki í frekara nám þegar grunnskóla líkurvegna hræðslu við að tala fyrir framan annað fólk. Aðeins hluti stamsins erheyranlegur og sýnilegur, innra með þessum einstaklingum brjótast margvíslegartilfinningar sem erfitt getur verið að vinna úr. Ýmsar kenningar eru uppi um orsakirstams og byggjast þær á líffræðilegum þáttum, umhverfisáhrifum og málþroska þeirrasem stama. Í grunnskólum landsins stama að meðaltali um einn til tveir af hverjumhundrað nemendum. Það er mjög misjafnt hvaða aðstoð þessir nemendur fá innanveggja skólanna. Æskilegt er að þeir fái aðstoð talmeinafræðinga en jafnframt erýmislegt sem kennarar geta gert til að auðvelda þessum nemendum skólagönguna.