Heimkoman. Upplifun íslenskra útsendra starfsmanna á heimkomunni og undirbúningur hennar

Abstract

Heimkoma eftir langa fjarveru ætti að vera gleðileg upplifun fyrir flesta en fyrir útsenda starfsmenn getur heimkoman reynst snúin. Lítið sem ekkert hefur verið skrifað um heimkomu útsendra starfsmanna hér á landi. Rannsóknin fór fram með eigindlegum hætti og leitað var svara við því hvernig er staðið að undirbúningi heimkomu útsendra starfsmanna á Íslandi og hvernig þeir upplifa heimkomuna. Niðurstöðurnar benda til að undirbúningur heimkomu sé almennt takmarkaður og oft stuttur aðdragandi. Vísbendingar voru um að skipulagsheildir séu að taka sig á í því að vera með fast ferli fyrir heimkomu. Yfirleitt reyndist þó ferli til staðar varðandi praktísku þættina eins og flutninginn sjálfan. Jafnframt gefa niðurstöður rannsóknarinnar til kynna að almennt sé heimkoman jákvæð upplifun hjá íslenskum útsendum starfsmönnum en ýmislegt kraumi undir sem má bæta eins og betri stuðningur við fjölskylduna og móttaka í starfi. Segja má að upplifun all flestra þátttakenda á heimkomu hafi litast sterkt af bankahruninu og afleiðingum þess á neikvæðan hátt. Teknar voru saman tillögur um þá þætti sem huga mætti að við heimkomu með tilliti til niðurstaðna. Þær tillögur voru síðan settar upp í líkan heimkomuferlis.

Coming home after a long spell away should be a joyous experience for most people but turns out to be a complicated one in many cases for repatriates. Little to no research has been done on the repatriation of Icelandic repatriates. This research paper is a qualitative one and seeks to shed a light on how Icelandic organisations prepare their employees' repatriations and the experiences of repatriates. The results generally reveal that repatriations are often performed on very short notice with limited preparation. Nevertheless, the evidence points out that Icelandic organisations are improving these matters and aiming to incorporate fixed repatriation processes. Processes are most often only in place for practical matters such as relocation. The results generally indicate that repatriation is a positive experience despite various underlying issues which could do with improvement, such as more substantial family support and better reception at the workplace. Nearly all participants agreed that their repatriation was strongly tainted by the economic collapse. Based on the results, suggestions are made for various repatriation aspects which should be taken into consideration. These suggestions are then summarized in a repatriation model.