Yfirlitssýningar á kynbótahrossum - tíðni einkunnabreytinga og mat á erfðastuðlum

Abstract

Markmið þessa verkefnis var að skoða dóma fyrir og eftir yfirlitssýningar á íslenskumkynbótahrossum. Meðaltalshækkun og tíðni breytinga á einkunnum á yfirlitssýningum vartekin saman, fyrir alls 7187 kynbótadóma á árunum 2007-2011. Gerð var samantekt á þvíhvaða gangtegundir var verið að sýna og tíðni og magn breytinga á einkunnum fyrir hvernhæfileika. Auk þess var skoðuð tíðni áverka á nokkrum kynbótasýningum þar sem tekinn varsaman fjöldi áverka í dómi fyrir og eftir yfirlit, alls á 2064 hrossum. Að lokum var markmiðiðað meta erfðastuðla allra hæfileika og nota til þess einkunnir bæði fyrir og eftir yfirlit.Meðalhækkun í einkunnagjöf allra eiginleika var 0,80 þar sem mesta meðalhækkunin var íhægu tölti, hægu stökki, feti og skeiði. Oftast hækkuðu eiginleikar um 0,5 í einkunnagjöf áyfirlitssýningu og nokkuð var um hækkun upp á 1,0. Mestur breytileiki í hækkunum var ískeiði og var það eini eiginleikinn sem hækkaði um heila fjóra í einkunnagjöf. Annars varmikill breytileiki í stökki og hægu tölti. Minnsti breytileikinn í hækkunum var hjá tölti, viljaog geðslagi og fegurð í reið.Alls voru skráðir áverkar hjá 415 hrossum á tilteknum kynbótasýningum þar sem 215 áverkarvoru skráðir á yfirliti en 262 áverkar skráðir í dómi fyrir yfirlit.Erfðastuðlar voru metnir með tveimur mismunandi líkönum: þar sem gögnin innihéldu alladóma þeirra hrossa sem metin voru á kynbótasýningum á gefnu tímabili og þar sem gögnininnihéldu aðeins hæsta aldursleiðrétta kynbótadóm hross ef hross var metið oftar en einu sinniá kynbótasýningu á gefnu tímabili. Þá var eiginleikinn skeið metinn bæði með öllum dómuminniföldum og síðan án færslna þar sem skeið var 5,0 (einungis voru notaðar einkunnir fyrirskeið ≥ 5,5). Þetta var gert í því skyni að kanna hugsanlegan mismun erfðastuðla.Helstu niðurstöður á mati erfðastuðla voru þær að ef dómar eftir yfirlit eru notaðir þá næstalmennt nákvæmara mat á hestum, hvort sem um er að ræða alla dóma eða hæstualdursleiðréttu dóma. Nákvæmara mat skilar sér m.a í hækkun arfgengis sambærilegraeiginleika ef notaðir voru dómar eftir yfirlit samanborið við ef notaðir voru einungis dómarfyrir yfirlit. Hækkun arfgengis má nær alltaf rekja til minni umhverfisbreytileika eftir yfirliten fyrir yfirlit auk þess sem mat á erfðabreytileika verður hærra í sumum eiginleikum.Þegar notaður var hæsti aldursleiðrétti dómur hækkaði mat á arfgengi allra eiginleika eftiryfirlitssýningar nema hjá fegurð í reið sem var óbreytt. Mesta hækkun á arfgengi var hjáeiginleikunum hægu tölti og skeiði.Þegar notaðar voru endurteknar mælingar hækkaði arfgengi allra eiginleika, mest fyrir hægttölt. Í flestum eiginleikum var hækkun í arfgengi meiri þegar endurteknar mælingar vorunotaðar samanborið við þegar aðeins hæsti aldursleiðrétti dómur var notaður. Almennt varlítil breyting í mati á erfðabreytileika en lækkun var í mati á umhverfisbreytileika allraeiginleika, nema fegurð í reið þar sem hann stóð í stað.