Jákvætt Coombs próf hjá nýburum: Orsakir og afleiðingar

Abstract

Inngangur: Coombs próf er skimunarpróf sem greinir mótefni bundin við rauð blóðkorn. Ef blóðflokkamisræmi er á milli móður og fósturs getur móðir myndað mótefni gegn mótefnisvökum á rauðum blóðkornum barnsins. Fari þessi mótefni yfir fylgju í blóðrás fósturs geta þau bundist og valdið rofi á rauðkornum með alvarlegum afleiðingum fyrir fóstur/barn. Markmið rannsóknarinnar var að athuga fjölda jákvæðra Coombs prófa hjá nýburum á Íslandi á tímbilinu 2005-2012, orsakir þeirra, afleiðingar og meðferð. Efni og aðferðir: Gerð var leit að þeim nýburum sem voru með jákvætt Coombs próf á árunum 2005-2012 skv. tölvukerfi Blóðbankans (ProSang). Skráðar voru upplýsingar um m.a. blóðflokk barns, blóðgjafir og hvenær Coombs próf var framkvæmt. Mæður barna voru fundnar í Þjóðskrá og skráðar upplýsingar um blóðflokk þeirra, fyrri blóðgjafir o.fl. úr ProSang. Úr mæðraskrá voru fengnar upplýsingar um m.a. fæðingarþyngd, meðgöngulengd og hvort barn fór í ljósameðferð. Úr rafrænu sjúkraskrárkerfi Landspítala (Sögu) voru fengnar frekari upplýsingar um meðferð og afdrif barna. Niðurstöður: Á árunum 2005-2012 greindust 383 nýburar með jákvætt Coombs próf á Landspítala. Kynjahlutföll voru nánast jöfn, drengir voru 194 (50,7%) og stúlkur 189 (49,3%). Í 73,6% tilvika var orsök jákvæðs Coombs prófs ABO blóðflokkamisræmi á milli móður og barns, hjá 20,4% önnur rauðkornamótefni frá móður, hjá 3,9% hvort tveggja, en hjá 2,1% var orsök óljós. Mæður 48,0% nýbura voru RhD jákvæðar og 51,4% RhD neikvæðar en hjá tveimur mæðrum var blóðflokkur óþekktur. Alls fengu 179 (47,6%) börn einhvers konar meðferð, 167 (93,3%) þeirra fengu ljósameðferð eingöngu, þrjú (1,7%) ljós og blóðgjöf, sjö (3,9%) ljós og blóðskipti, eitt barn fékk allt þrennt og eitt barn eingöngu blóðgjöf. Hjá fimm af þeim nýburum sem þurftu blóðskipti var orsökin Rhesus mótefni en ABO blóðflokkamisræmi hjá þremur.Ályktanir: Jákvætt Coombs próf hjá nýburum á Íslandi árin 2005-2012 stafaði í flestum tilvikum af ABO blóðflokkamisræmi á milli móður og barns. Tæplega helmingur barna þarfnaðist meðferðar en langoftast nægði ljósameðferð ein og sér. Í einstaka tilfellum þörfnuðust börn blóðgjafar og í alvarlegustu tilfellum blóðskiptameðferðar. Ekki hefur þurft að beita blóðskiptameðferð hjá nýbura á Íslandi síðan árið 2009.