Áburðargildi moltu í túnrækt

Abstract

Aukin flokkun og endurvinnsla úrgangs hefur fengið mikla athygli á síðustu misserum.Lífrænn úrgangur er hátt í 30% af heildarúrgangi heimila og fyrirtækja og í þessum úrgangiliggja mikil verðmæti. Með hækkandi urðunarkostnaði hafa menn leitað leiða til að draga úrkostnaði við urðun og draga úr því magni sem urðað er. Margfalt meira magn er endurunnið ídag en gert var hér á landi fyrir allnokkrum árum. Jarðgerð á lífrænum úrgangi hefur rutt sértil rúms hér á landi en við jarðgerð verður til afurð sem kallast molta. Víða erlendis er moltanotuð í landbúnaði sem annaðhvort áburður eða jarðvegsbætir. Lítið af rannsóknum er til umáburðargildi moltunnar og var það kveikjan að þessu verkefni.Lagðar voru út þrjár eins tilraunir á þremur túnum, og hver á mismunandi jarðvegsgerð áMöðruvöllum í Hörgárdal. Meðferðarliðirnir voru 8; með moltu, mykju eða tilbúnum áburði ímismunandi magni. Alls voru reitirnir 72 og var hver reitur sleginn tvisvar yfir sumarið.Markmið verkefnisins var að kanna hver áburðarsvörun moltunnar væri í samanburði viðmykju og tilbúinn áburð. Einnig að kanna hvaða ávinningur fælist í því að nota moltu miðaðvið tilbúinn áburð.Helstu niðurstöður eru þær að molta skilar ekki aukinni þurrefnisuppskeru miðað við mykju.Tilbúinn áburður skilar mun betur þurrefnisuppskeru eftir hvert kg köfnunarefnis en moltan.Ekki er neinn ávinningur til skamms tíma af notkun moltu ef miðað er við tilbúinn áburð ogmoltan hentar ekki sem áburður sem nýtast þarf skjótt. Næringarefnainnihald í moltunni ermjög breytilegt og ómögulegt að setja föst áburðargildi fyrir moltu en með ítarlegumefnagreiningum er hægt að áætla gróft það efnamagn sem moltan skilar.Kalí er með einna mestan leysanleika í moltunni en mjög lítið er hins vegar af kalí í moltu.Mjög mikilvægt er að þroski moltunnar fari rétt fram og moltan sé búin að ná fullum þroskaþegar hún er notuð af bónda eða öðrum aðilum. Hætta er á því ef moltan hefur ekki náðréttum þroska áður en henni er dreift á tún að niðurbrotsörverur taki til sín köfnunarefni frájarðveginum og dragi þannig úr framboði köfnunarefnis fyrir plönturnar.