Sparnaðar- og neysluhegðun Íslendinga fyrir og eftir efnahagshrunið 2008

Abstract

Skýrsla þessi er lokaverkefni mitt við Háskólann á Akureyri til B.Sc. gráðu við Viðskipta- og raunvísindasvið skólans. Skýrslan er hagnýtt verkefni og er unnið fyrir Sparnað ehf.Rannsóknin fjallar um fjármálahegðun Íslendinga og er þar horft sérstaklega til sparnaðar- og neysluhegðunar. Rannsakandanum er ekki kunnugt um að rannsóknir hafi verið gerðar á fjármálahegðun Íslendinga að undanskyldum könnunum um fjármálalæsi sem framkvæmdar voru af Stofnun um fjármálalæsi.Markmið þessarar skýrslu er að rannsaka hvort efnahagshrunið 2008 hafi haft áhrif á fjármálahegðun Íslendinga. Sett er fram ein meginrannsóknarspurning: Hefur orðið breyting á fjármálahegðun Íslendinga fyrir og eftir efnahagshrunið2008?Til að kafa dýpra í rannsóknarefnið eru eftirtaldar þrjár undirspurningar settar fram til viðbótar:Hefur orðið breyting á sparnaði?Hefur neyslumynstur breyst?Hefur orðið breyting á því hversu auðvelt eða erfittheimilin eiga með að ná endum saman?Notuð var megindleg rannsóknaraðferð og spurningalisti lagður fyrir í gegnum síma. Svarhlutfall var 62,4%. Spurningalistinn samanstóð af 48 spurningum, af þeim voru 11 spurningar notaðar við úrlausn rannsóknarinnar en svara við öðrum spurningumvar aflað fyrir Sparnað ehf.Lykilorð: Sparnaðarhegðun, neysluhegðun, fjármálahegðun, fjármálalæsi, efnahagshrun.

This is my thesis for a B.Sc degree at the School of Business and Science in the University of Akureyri. The thesis is a practical project prepared for the company Sparnaður ehf.The thesis entails a study on the financial behavior of Icelanders, in particular as regards savings and consumption. The author is unaware of any other comparable studies having been conducted in Iceland, save for studies on financial literacy, conducted by the Institute for Financial Literacy.The objective of the thesis is to study whether the financial collapse in 2008 affected the financial behavior of Icelanders. The study sets forth one main investigative question:Has there been a change in the financial behavior of Icelanders before and after the financial collapse in 2008?In order to gain a deeper understanding of the subject, three investigative subquestions are set forth:Has there been a change in savings?Has there been a change in consumption patterns?Has there been a change in how easy, or difficult, Icelandic households find it to make ends meet?The study is based on a quantitative method and a questionnaire was put before individuals through phone. The response rate was 62,4%. The questionnaire comprised of 48 questions, out of which 11 were used for the purposes of this study. The answers for the remaining questions were gathered for Sparnaður ehf.Key words: Saving behavior, consumption behavior, financial literacy, financialcrisis, financial behavior.