Athafnaskylda fasteignareiganda til að varna líkamstjóni vegna hálku eða bleytu við opinberar byggingar. Beiting sakarreglunnar

Abstract

Það hefur lengst af mátt ráða nokkra tregðu hjá dómstólum hér á landi að fella bótaábyrgð á eigendur og umráðamenn vegna líkamstjóns sem verður sökum hálku utanhúss, við opinberar byggingar. Það hafa þó fallið athyglisverðir dómar í Hæstarétti síðustu ár sem eru ekki endilega í takt við framkvæmd síðustu ára. Markmið þessarar ritgerðar er að kanna hvort að einhver breyting hafi orðið á sakarmati Hæstaréttar á þessu sviði og eins hvort að kröfur um athafnaskyldu fasteignareiganda eða umráðamanna hafi aukist. Í því skyni verður dómaframkvæmd Hæstaréttar ítarlega reifuð og reynt verður að ráða af þessum dómum hvort að sakarmat Hæstaréttar sé nú strangara en það var áður fyrr og hvort að athafnaskylda fasteignareiganda eða umráðamann til að varna hálkuslysum við opinberar byggingar, hafi þar með aukist. Eins verður beiting sakarreglunnar skoðuð með það að markmiði að kanna hvort henni sé nú beitt með rýmri hætti en áður fyrr. Í 2. kafla er fjallað almennt um skaðabótaábyrgð fasteignareiganda. Fjallað er um sakarregluna sem gildir um bótaábyrgð fasteignareiganda þegar líkamstjón er rakið til fasteigna. Eins kemur til skoðunar hvort að athafnaleysi getið valdið skaðabótaábyrgð. Þá verða settar reglur á þessu sviði skoðaðar.Í 3. kafla, sem er umfangsmesti kafli ritgerðarinnar, er fjallað um athafnaskyldu fasteignareiganda opinberra bygginga til að varna líkamstjóni vegna hálku eða bleytu utanhúss. Kaflinn byggist að mestu leyti á dómum Hæstaréttar sem fallið hafa á þessu sviði. Umfjöllun verður skipt upp í tvo kafla, annars vegar dóma sem fallið hafa fyrir árið 2005 og hins vegar sem fallið hafa frá árinu 2005. Einnig er stuttlega vikið að því hvernig skaðabótaábyrgð fasteignareiganda er háttað þegar hálkuslys verða við verslunarhúsnæði.Að endingu er efni ritgerðarinnar tekið saman í 4. kafla og reifaðar helstu niðurstöður ritgerðarinnar um athafnaskyldu fasteignareiganda opinberra bygginga og sakarmat Hæstaréttar.