Líðan dagaðgerðasjúklinga eftir svæfingu: Forprófun mælitækisins Quality of Recovery-40. Samanburður á líðan þeirra sem fóru í kvensjúkdómaaðgerð og bæklunaraðgerð.

Abstract

Dagskurðaðgerðum hefur fjölgað mjög á Íslandi sem og um allan heim. Dagaðgerðasjúklingar þurfa oft að kljást við fylgikvilla eftir aðgerð og svæfingu á borð við verki, ógleði, uppköst og þreytu.Tilgangur rannsóknarinnar var að forprófa og staðfæra mælitækið Quality of Recovery-40 (QoR-40) og skoða mun á gæðum bata hjá dagaðgerðasjúklingum sem fóru í bæklunaraðgerðir og kvensjúkdómaaðgerðir. QoR-40 inniheldur 40 spurningar sem skiptast í 5 flokka: Líkamlega líðan, líkamlegt sjálfstæði, tilfinningalegt ástand, sálfélagslegan stuðning og verki. Áreiðanleiki í erlendum rannsóknum hefur verið mikill.Gagna í þessari lýsandi könnunarrannsókn var aflað á Landspítala frá nóvember 2012 til mars 2013. Notaðir voru þrír spurningalistar sem lagðir voru fyrir að morgni aðgerðardags (T1), daginn eftir aðgerð (T2) og fjórum dögum eftir aðgerð (T3). Á T1 var spurt um sjálfmetna andlega og líkamlega heilsu, á T2 var QoR-40 lagður fyrir auk spurninga um hæsi, þorsta og þreytu. Á T3 var spurt sömu spurninga og á T1 og T2 auk bakgrunnsspurninga. Gagna var enn fremur aflað úr sjúkraskrá um aðgerðatengda þætti. Þátttakendur voru valdir með þægindaúrtaki og fóru 62 sjúklingar í bæklunaraðgerð og 59 í kvensjúkdómaaðgerð. Til að greina mun á hópunum var notað t-próf óháðra úrtaka og kí-kvaðratpróf. Miðað var við marktektarmörkin 0,05.QoR-40 var þýtt og bakþýtt samkvæmt viðurkenndum aðferðum. Forprófun á QoR-40 sýndi engin vandamál við uppsetningu listans. Cronbachs-alfa fyrir QoR-40 mældist 0,956 og fyrir undirflokka á bilinu 0,652-0,888 á T2. Niðurstöður sýna að líkamlegt sjálfstæði (T2=4,31/3,84; T3=4,70/4,15; p<0,05) og verkir (T2=4,27/3,98; T3=4,41/4,16; p<0,05) koma marktækt betur út hjá báðum hópum á T3 miðað við T2. Sjálfmetin líkamleg heilsa er hins vegar mun verri (T1=2,03; T3=2,40; p<0,05) á T3 hjá bæklunarsjúklingunum heldur en hún var á T1. Munur er á hópunum hvað varðar líkamlegt sjálfstæði, tilfinningalegt ástand, þreytu, hæsi og þorsta (p<0,05, t-próf) og koma bæklunar-sjúklingarnir verr út. Aðgerðartíminn (50,8/16,8; p<0,05) og lengd svæfingar (78,2/28,7; p<0,05) er einnig lengri hjá bæklunarsjúklingunum. Niðurstöðurnar benda því til þess að bæklunarsjúklingar séu mun lengur að ná sér eftir dagskurðaðgerðir heldur en sjúklingar sem fara í kvensjúkdómaaðgerð. Hjúkrunarfræðingar þurfa að greina þá sjúklinga fyrir aðgerð sem hætta er á að muni eiga í erfiðleikum með að ná bata og undirbúa þá í tíma fyrir það sem koma skal.Lykilorð: Líðan eftir dagskurðaðgerð, QoR-40, dagskurðaðgerð, dagaðgerðasjúklingur, svæfing, fylgikvillar og sjúklingaánægja.