Takmarkanir á upplýsingarétti almennings. Mat á gögnum er varða mikilvæga fjárhags- eða viðskiptahagsmuni fyrirtækja og annarra lögaðila í skilningi 2. málsl. 9. gr. upplýsingalaga nr. 140/2012

Abstract

Í ritgerðinni er fjallað um það mat sem stjórnvöld framkvæma til að komast að því hvort upplýsingar sem óskað er eftir falli undir þá undanþágu frá upplýsingarétti almennings sem 2. málsl. 9. gr. upplýsingalaga nr. 140/2012 felur í sér. Séu upplýsingarnar slíkar að undanþágan eigi við um þær, eiga stjórnvöld ekki að veita aðgang að þeim nema með leyfi þess fyrirtækis eða lögaðila sem þær varða. Fjallað er almennt um upplýsingarétt almennings og takmarkanir á honum. Þá eru áréttuð nokkur atriði upplýsingalaga sem iðulega koma til skoðunar þegar mat á grundvelli 2. málsl. 9. gr. upplýsingalaga fer fram. Við mat sitt hafa stjórnvöld meginregluna um upplýsingarétt almennings að leiðarljósi og kanna hvort um sé að ræða marktæka hættu á tjóni fyrirtækisins eða lögaðilans sem upplýsingarnar varða. Við matið þarf að vega saman annars vegar hagsmuni almennings af því að hafa aðgang að uppýsingum er varða ráðstöfun opinberra hagsmuna og hins vegar fjárhags- eða viðskiptahagsmuni fyrirtækja og annarra lögaðila af því að leynt sé með upplýsingarnar farið. Við matið er hægt að líta til ákveðinna atriða sem geta haft áhrif, en það kemur þó ekki í veg fyrir að kringumstæður í hverju máli fyrir sig séu metnar og hlutbundið og sértækt mat fari fram.Í umfjölluninni er m.a. stuðst við rit fræðimanna hér á landi og á öðrum Norðurlöndum, úrskurði úrskurðarnefndar um upplýsingamál og dóma Hæstaréttar sem gengið hafa á grundvelli ákvæðisins.