Reittur til reiðis. Um -s endingu í eignarfalli orða eins og reiði

Abstract

Þessi ritgerð er lögð fram til BA-prófs í íslensku við Hugvísindasvið Háskóla Íslands. Henni er ætlað að gera grein fyrir málbreytingu sem felst í því að kvenkynsorð sem enda á –i í íslensku fá –s í eignarfalli eintölu. Þetta eru orð eins og heppni, keppni og reiði. Málbreytingin hefur verið til samhliða hefðbundnu eignarfalli svo lengi sem elstu heimildir herma og er í ýmsum ritum sögð tilkomin fyrir áhrif frá hvorugkynsorðum af svipaðri gerð. Leitað er svara við því hvers vegna þessi orð geti fengið –s í eignarfalli og hvað sé að eiga sér stað í málkunnáttu þegar málhafi beitir t.d. orðmyndinni reiðis í stað reiði í eignarfalli.Ritgerðin skiptist í fjóra hluta. Í fyrsta kafla eru kenningar Chomskys um meðfædda málkunnáttu kynntar til sögunnar og fjallað er um málbreytingar, einkum þær sem eru taldar kvikna í máltöku barna. Í öðrum kafla er hefðbundin lýsing á beygingarkerfi íslenskra nafnorða dregin fram auk þess sem fjallað verður um lýsingu á beygingarkerfinu frá sjónarhóli málkunnáttufræði. Rætt verður um orðasafnið og aðra þætti málkunnáttunnar með tilliti til málbreytingarinnar. Í þriðja kafla eru fyrri skrif um málbreytinguna dregin fram og gerð grein fyrir nýrri rannsókn og niðurstöðum hennar. Í fjórða og síðasta hluta ritgerðarinnar eru helstu niðurstöður eru dregnar saman og ræddar.