Að læra „málfrelsi“: Tileinkun annars máls utan kennslustofunnar

Abstract

Í þessari ritgerð er fjallað um rannsókn á tileinkun íslensku sem annars máls með því að beita aðferð samtalsgreiningar á samtali sem nemandi í íslensku sem öðru máli átti utan kennslustofunnar og tók upp. Sú rannsókn er gerð í þeim tilgangi að afla upplýsingarum það hvernig tileinkun annars máls á sér stað í daglegum samtölum. Hún sýnir hvernig nemandi annars máls nýtir sér tækifæri til þess að læra á meðan samtalið fer fram. Auk þess gerir hún sýnilegt hvaða aðferðir viðmælendur nota til þess að násameiginlegum skilningi, halda uppi samræðum og stuðla að tileinkun annars máls. Einnig sýnir hún mögulegar hindranir og takmörk þeirrar tileinkunar. Í brennidepli ritgerðarinnar er greining á tileinkun orðsins málfrelsi sem á sér stað um leið og samtal milli vina fer fram. Orðið kemur fyrst í brennidepil þegar skilningsvandamál verður áberandi og nauðsynlegt verður að útskýra merkingu þess. Síðan sýnir nemandinn skilning á orðinu en gefst upp við að nota það í miðri tilraun. Að lokum nær hann að æfaframburð orðsins og sýnir að tileinkunin er hafin, en henni er ekki lokið.