is Íslenska en English

Lokaverkefni (Meistara)

Háskóli Íslands > Verkfræði- og náttúruvísindasvið > Meistaraprófsritgerðir - Verkfræði- og náttúruvísindasvið >

Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: https://hdl.handle.net/1946/18557

Titill: 
  • Titill er á ensku Melrakkaslétta, NE-Iceland: Volcanic lineaments and petrology
  • Melrakkaslétta, Norðausturlandi: Sprungusveimar og bergfræði
Námsstig: 
  • Meistara
Útdráttur: 
  • Útdráttur er á ensku

    Mineralogical and geochemical analysis of 67 basalt samples from Melrakkaslétta reveals three rock types: a) Tholeiitic basalts in the early Quaternary volcanic lineaments along the east coast of the peninsula and the dolerite lava fields covering the central peninsula. b) Evolved high phosphorus basalts with strong Fe-Ti affinities occurring locally in the SE-part and c) olivine tholeiites along the west coast. The tholeiites contain occasional large xenocrysts of bytownite in plagioclase-clinopyroxene groundmass with abundant Fe-Ti oxides. The olivine tholeiite contains large phenocrysts of olivine dispersed in a groundmass of olivine, plagioclase, late clinopyroxene and Fe-Ti oxides.
    Formation of Melrakkaslétta during the earliest Quaternary followed a northwards rift-propagation of an inland volcanic lineament with a N fracture orientation (160-59°) (Hjartardóttir et al., 2014) that defines the present SE-coast of the peninsula. During the Quaternary, younger parallel volcanic lineaments formed on the rift side (west) of earlier lineaments. The Fjallgarðar lineament reaches as far north as the Afrétt while at least one younger lineament, now mostly covered by dolerite lavas, probably reached as far north as Hraunhafnartangi.
    Blikalónsdalur, a recent graben along the central peninsula, is parallel to the earlier tectonic lineaments. A productive volcanic lineament formed during the last glaciation along the west coast of the peninsula. This lineament is characterized by olivine tholeiites matching the composition of the off-shore volcanism. This youngest volcanic lineament with a NNW fracture orientation (110-159°) (Hjartardóttir et al., 2014) is subparallel to all other volcanic structures of the peninsula and its south-termination is connected to the junction of the rift-zone and the GOR that runs into Melrakkaslétta in Núpasveit.

  • Safnað var 67 bergsýnum á Melrakkasléttu til greiningar á textúr og efnasamsetningu bergs og steinda. Þrjár berggerðir eru á Melrakkasléttu: a) þóleiítbasalt, ríkjandi í myndununum austast og í grágrýtisfláka mið-sléttunnnar. b) Þróað fosfór-ríkt basalt, sem líkist Fe-Ti basalti, kemur fyrir staðbundið við elstu myndanirnar suðaustast á Melrakkasléttu og c) ólivínþóleiít á vesturströnd Melrakkasléttu. Þóleiítið er með stóra bytownít framanddíla í Fe-Ti oxíð ríkum grunnmassa. Ólivínþóleiítið er með stóra ólivíndíla í ólívín og plagíóklas grunnmassa þar sem klínópýroxen og Fe-Ti oxíð myndast undir lokin.
    Myndun Melrakkasléttu hófst í upphafi kvarter tímabilsins með framrás sprungusveims til norðurs þar sem stefna sprungna er í N (á bilinu 160-59°) (Hjartardóttir et al., 2014), þar sem nú er suðaustur strönd Melrakkasléttu. Á kvarter tímabilinu mynduðust yngri samsíða sprungusveimar rekmegin (vestan) við eldri sprungusveimana. Fjallgarðasveimurinn nær norður að Afrétt en að minnsta kosti einn yngri sprungusveimur, sem nú er að mestu hulinn grágrýtishrauni, nær að líkindum norður undir Hraunhafnartanga.
    Blikalónsdalur, ung sigdæld um miðja Melrakkasléttu, er samsíða eldri myndunum. Sprungusveimur með mikilli gosvirkni frá síðasta jökulskeiði myndar vesturströnd Melrakkasléttu. Þessi sprungusveimur einkennist af ólivínþóleiíti, áþekku bergi af hafsbotni norðan og vestan við Melrakkasléttu. Þessi yngsti sprungusveimur þar sem stefna sprungna er í NNV (á bilinu 110-159°) (Hjartardóttir et al., 2014) er hliðraður miðað við aðra sprungusveima Melrakkasléttu en suðurendi hans tengist mótum gliðnunarbeltisins og Grímseyjargosbeltisins (GOR), sem gengur inn í Melrakkasléttu í Núpasveit.

Samþykkt: 
  • 30.5.2014
URI: 
  • http://hdl.handle.net/1946/18557


Skrár
Skráarnafn Stærð AðgangurLýsingSkráartegund 
MSc_ritgerd_v7.pdf4.26 MBOpinnHeildartextiPDFSkoða/Opna