Vitsmunaþroski barna: Stigbundinn eða samfelldur?

Abstract

Markmið þessarar rannsóknar var að athuga hvort vitsmunaþroski barna sé stigbundinn eða samfelldur. Til þess voru tengsl aldurs og hlutfalls réttra svara, reglunotkunar og svartíma 44 barna metin í verkefnum á jafnvægisvog (Balance Scale Task). Verkefni á jafnvægisvog voru hönnuð af Inhelder og Piaget árið 1958 til að meta vitsmunaþroska. Robert Siegler setti fram líkan um notkun reglna til þess að leysa verkefni á jafnvægisvog árið 1976. Í þessari tilraun endurhannaði og einfaldaði rannsakandi verkefnin að hluta. Niðurstöður þessarar rannsóknar studdu kenningu um almennan samfelldan vitsmunaþroska. Hátt hlutfall barna á aldrinum 5 til 11 ára gat leyst mismunandi vandamál á jafnvægisvog. Kenning um afmarkaðan vitsmunaþroska, sem er stigbundinn, var líka studd. Reglunotkun er lítil fyrir sjö ára aldur en eykst samfellt eftir sjö ára aldur. Einstaklingsmunur kom fram í niðurstöðum, sem kenning Piagets um þroskastig gerir ekki ráð fyrir. Niðurstöður tilraunarinnar sýndu að aldur tengist hlutfalli réttra svara, reglunotkun og svartíma barna en skýrir ekki nema þriðjung af frammistöðu barnanna í reglunotkun og svartíma. Aðrir þættir virðast líka skipta máli. Lykilorð: vitsmunaþroski, kenning um almennan þroska (domain general), samfelldur þroski (developmental continuity), afmarkaður þroski (domain specific), stigbundinn þroski (developmental discontinuity), verkefni á jafnvægisvog (Balance Scale Task), svartími.