Vinsamlegast notið þetta auðkenni þegar þið vitnið til verksins eða tengið í það: https://hdl.handle.net/1946/23283
In tundra, the diversity within vascular plant communities (alpha diversity) is known to be determined by local drivers such as habitat productivity and ungulate grazing. However, little is known how such local drivers modify the diversity between communities (beta diversity). Furthermore, diversity patterns may be constrained by the size of the regional species pool, which in turn may mediate the effects of local drivers. Until now, these interactions have not been addressed in tundra habitats. The aim of this thesis was therefore to assess how local and regional drivers shape diversity patterns in tundra.
The thesis comprises three separate, but closely related studies. Firstly, to achieve comparability between studies, different methods of defining habitats for diversity assessments were evaluated. The results highlighted the importance of defining habitats explicitly. Alpha and beta diversity were assessed in Icelandic tundra valleys at several spatial scales, determined by topography, and contrasting regimes of sheep grazing. The same study design was applied at comparable locations in Norway, a mainland region with a greater species pool size than Iceland.
Diversity in Iceland was strongly driven by topography of contrasting landform curvature and elevation, representing different conditions of habitat productivity. Diversity was not affected by current contrasts in sheep grazing which is likely due to the persistence of historical grazing effects. Topography within Norway displayed similar effects, however, the comparison to Iceland provided the first evidence that a large species pool size may amplify diversity patterns that are shaped by local topography.
The thesis also highlights the importance of clarity and unambiguity when defining spatial scales for assessments, the appropriate diversity measures, and the levels of biological organization to be used. A clear definition concerning those aspects is essential when inferring effects of local and regional driving forces on vascular plant diversity within tundra.
Tegundafjölbreytni innan plöntusamfélaga (alpha) í túndru endurspeglar staðbundna mótunarþætti svo sem framleiðni búsvæðisins og beit stórra grasbíta. Vísbendingar eru um að stórir grasbítar geti einnig haft áhrif á fjölbreytni milli samfélaga (beta). Áhrif staðbundnu þáttanna kunna einnig að ráðast að hluta af tegundaauðgi svæðanna en um það er lítið vitað. Markmið ritgerðarinnar var að greina hvernig staðbundnir og svæðisbundnir þættir móta tegundafjölbreytni æðplantna í túndru.
Áhersla var lögð á að skilgreina búsvæðaeiningar með ótvíráðum og gegnsæjum hætti þannig að sambærilegt úrtak fengist fyrir öll svæðin. Á Íslandi var alpha og beta fjölbreytni metin á nokkrum stærðarkvörðum sem réðust af landslagi og framleiðni búsvæða en einnig voru beitarfriðuð svæði borin saman við svæði með sauðfjárbeit. Sama nálgun var notuð á hliðstæðum svæðum í Noregi til að fá samanburð við meginlandssvæði með mun meiri tegundaauðgi en Ísland.
Fjölbreytni plantna á Íslandi var mjög mótuð af landslagi þar sem framleiðni búsvæða endurspeglaði landform (íhvolf/kúpt) og hæð yfir sjó. Niðurstöðurnar leiddu í ljós að landslag hefur mikil áhrif á fjölbreytni en þau eru samt háð því á hvaða stærðarkvarða matið er gert. Á Íslandi fannst enginn munur á milli beittra og nú beitarfriðaðra svæða sem sennilega skýrist af því hve langvinn beitaráhrifin eru. Landslag hafði hliðstæð áhrif á norsku svæðunum. Með samanburði milli landanna tveggja fengust í fyrsta skipti vísindalegar sannanir fyrir því að tegundaauðugt svæði (þ.e. tegundaauðugri flóra) geti magnað upp þau áhrif sem staðbundið landslag hefur á fjölbreytni. Rannsóknin staðfesti enn fremur hversu mikilvægt það er vanda til undirbúnings gagnasöfnunar og skilgreina með skýrum hætti þær vistfræðilegu og rúmfræðilegu einingar sem vinnan grundvallast á.
Skráarnafn | Stærð | Aðgangur | Lýsing | Skráartegund | |
---|---|---|---|---|---|
MAM PhD skemman.pdf | 10,33 MB | Opinn | Heildartexti | Skoða/Opna |