Réttarstaða barna sambúðarfólks

Abstract

Frá því í árdaga siðmenningar hefur verið mikill munur á réttarstöðu barna sem fæðast utan hjónabands og þeirra sem fæðast innan þess. Lengi vel var litið svo á að óskilgetin börn væru ávöxtur lausasambands foreldra og hlutu þau því lakari réttarstöðu samkvæmt því. Í dag segir 1. mgr. 1. gr. barnalaga nr. 76/2003 að öll börn eigi að njóta sömu réttinda án tillits til stöðu foreldra.Í upphafi verður fjallað stuttlega um hugtakið óvígða sambúð og hver er helsti munurinn á því sambúðarformi og hjúskap. Næst verður sjónum beint að rétti barna. Fjallað verður um réttindi barna annars vegar í ljósi sögulegra viðhorfa, þar sem rifjað verður upp hvernig réttarstaða barna sambúðarfólks hefur breyst samhliða nýjum lögum og breyttum þjóðfélagsaðstæðum. Hins vegar verður lögð áhersla á hvernig réttarstöðu barna er háttað í dag og jafnframt reynt að svara spurningunni hvort jafnræði barna sé fyllilega tryggt með núgildandi lögum. Að lokum verður farið stuttlega yfir hvernig þessum málum er farið meðal nágranna okkar á Norðurlöndunum.