Áhrif þungbærrar lífsreynslu á líðan björgunarsveitarmanna á Íslandi

Abstract

Tilgangur rannsóknarinnar var að athuga áhrif þungbærrar lífsreynslu á líðanbjörgunarsveitarmanna á Íslandi. Markmiðið var að kanna tíðni þungbærrar lífsreynslu, neikvæðar afleiðingar í kjölfar hennar (áfallastreitueinkenni og þunglyndi)og varnarviðbrögð björgunarsveitarmanna. Að fengnum öllum tilskyldum leyfum voru spurningalistar sendir á nokkrar virkustu björgunarsveitir SlysavarnafélagsinsLandsbjargar ásamt því að vera lagðir fyrir á ráðstefnu félagsins, Björgun 2008. Allstóku 277 björgunarsveitarmenn þátt. Tilgátur rannsóknarinnar voru að þeirbjörgunarsveitarmenn sem ekki búa yfir víðtækri reynslu og þjálfun í starfi erulíklegri til að þróa með sér einkenni áfallastreituröskunar og neikvæðar afleiðingar í kjölfarið en björgunarsveitarmenn sem hafa fengið meiri þjálfun og tekið hafa þátt í mörgum útköllum. Einnig að þeir sem nota frekar tilfinningamiðuð varnarviðbrögð og forðun eru líklegri til að greina frá áfallastreitueinkennum og þunglyndi en þeir sem ekki greina frá slíkum varnarviðbrögðum og að þeir sem nota frekar lausnarmiðuðvarnarviðbrögð eru síður líklegri til að greina frá áfallastreitueinkennum og þunglyndi en þeir sem ekki greina frá slíkum varnarviðbrögðum. Helstu niðurstöðurrannsóknarinnar voru að hlutfall þátttakenda sem hafði áfallastreitueinkenni yfirviðmið um áfallastreituröskun var 12,3%. Hlutfall þátttakenda sem hafðiþunglyndiseinkenni yfir viðmið um þunglyndi var 8,7%. Niðurstöður leiddu jafnframtí ljós að hvorki reynsla af starfi í björgunarsveit né námskeiðafjöldi tengdusteinkennum áfallastreituröskunar og þunglyndis. Þeir sem höfðu upplifað þungbæralífsreynslu ótengda starfi í björgunarsveit greindu að meðaltali frá meiri áfallastreitueinkennum og þunglyndi. Niðurstöður sýndu jafnframt aðbjörgunarsveitarmenn sem notuðu tilfinningamiðuð varnarviðbrögð og/eða forðun til að takast á við streituvaldandi atburði höfðu tilhneigingu til að upplifa meiri áfallastreitueinkenni og þunglyndi en þeir sem notuðu slík varnarviðbrögð í minnamæli. Ólíkt því sem búist var við reyndust ekki vera marktæk tengsl millilausnarmiðaðra varnarviðbragða og einkenna áfallastreituröskunar annars vegar ogþunglyndis hins vegar.