"the ragged and ecstatic joy of pure being." Af andófi og jaðarmenningu frá dekadens til bítkynslóðar

Abstract

Titill þessar ritgerðar er fenginn úr öndvegisriti bítkynslóðarinnar, On the Road, og vísar í megindráttum til hugsjónarinnar sem dreif eirðarlausan æskulýð eftirstríðsáranna áfram. Hún einkenndist af andófi gegn ríkjandi hefð og skipulagi, þar sem grundvallarstoðir vestrænnar siðmenningar voru dregnar í efa og brotnar niður. Þá var andlegri, samfélagslegri, siðferðislegri og menningarlegri hefð kastað til hliðar, á forsendum þess að upplifa algjört og ótakmarkað frelsi: undan borgaralegum kvöðum, viðurkenndum sannleika, tvíhyggju og hugmyndafræði. Í ritgerðinni verður varpað ljósi á nítjándu aldar dekadensinn og bítkynslóð eftirstríðsáranna í menningarsögulegu samhengi, sem bókmenntahreyfingar sem fóru gegn hefð og kröfum siðmenningarinnar, og rakin verða vensl þessara tveggja hreyfinga, sér í lagi þegar kemur að hugmyndum um fagurfræði, hlutverk listar og listamanna, náttúru og veruleikaskynjun. Þá verður gerð grein fyrir jaðarmenningu og bóhemíu sem valkosti og einskonar athvarfi skálda, lista- og menntamanna innan menningar nútímans. Stuðst verður við kenningu Michel Foucaults um heterótópíur í samhengi við bóhemíuna, og sérstaklega í greiningu á skáldsögu Jacks Kerouac, Desolation Angels, sem einnig verður sett í samhengi við dekadensinn og kjarnaverk hans, À rebours eftir Joris-Karl Huysmans.