From Management to Engagement. Tour Guides in Skaftafell at Vatnajökull National Park

Abstract

Nature-based tourism is a major industry in Iceland and many protected areas are popular tourist destinations. The growth of tourism is accompanied by increased complexity and uncertainty. This makes decision-making for sustainable tourism development difficult, especially in protected areas. Their management is a complex endeavour which requires specialized knowledge to formulate sustainable management solutions. In this context, tour guides not only play an important role in the experience of visitors but also in helping to ensure that tourism is socially and environmentally responsible. Their experience can not only help in providing a safe and engaging tour experience within the natural environment, but also in protecting nature. This thesis aims to increase the understanding of the role of tour guides in protected area management in general, and explore whether their experience and knowledge can contribute for the management of Vatnajökull National Park in particular. The research project examines this from the perspective of four aspects: the self, the human environment, the perception of nature and changes thereof, and the state of protected area management. Semi-structured interviews and mental mapping with guides working at Skaftafell were used to analyse how guides perceive their role in the tourism sector and to elicit their opinions about the state of hiking trails in the area. The findings suggest that guides do indeed care for the natural and human environment in which they are working. In their opinion, they have valuable knowledge to help shaping protected area management in order to increase the safety of visitors and ensure that conservation targets are reached. They agree that the current business practices and public management procedures are not in a state that contributes to sustainable tourism. Guides argue for the inclusion of their specific knowledge in the decision-making process of protected areas. It is argued in the thesis that the compassion that guides express is a valuable motivator for sustainable resource management. The author suggests that ways are found to include guides into the decision-making process of Vatnajökull National Park.

Náttúruferðamennska er stór atvinnugrein á Íslandi og mörg náttúruverndarsvæði eru vinsælir ferðamannastaðir. Vöxtur ferðaþjónustu gerir málefni greinarinnar flóknari og meiri óvissu háð. Þetta gerir ákvarðanir um þróun í sjálfbærri ferðamennsku erfiðari, sérstaklega er varðar náttúruverndarsvæði. Stjórnun þeirra er margþætt viðfangsefni sem krefst sérfræðiþekkingar til að móta stjórnunaraðferðir er stuðla að sjálfbærni. Í þessu samhengi hafa leiðsögumenn ekki aðeins mikilvægu hlutverki að gegna fyrir upplifun ferðafólks, heldur einnig við að tryggja að ferðamennskan sé félagslega og umhverfislega ábyrg. Reynsla þeirra getur ekki einungis komið að gagni við að gera náttúruferðamennskuna sjálfa örugga og upplifun ferðafólks áhrifaríka, heldur einnig við að tryggja verndun náttúrunnar. Markmið þessarar ritgerðar er að auka skilning á hlutverki leiðsögumanna í stjórnun á náttúruverndarsvæðum almennt séð, og kanna sérstaklega hvort reynsla þeirra og þekking geti lagt eitthvað að mörkum varðandi stjórnun Vatnajökulsþjóðgarðs. Í rannsókninni var þetta skoðað út frá fjórum hliðum: Einstaklingnum, hinu mannlega umhverfi, út frá náttúruskynjun og breytingum á henni, og út frá stjórnun náttúruverndarsvæða. Tekin voru hálfopin viðtöl við leiðsögumenn er starfa í Skaftafelli, og hugarkort notuð til að greina hvernig leiðsögumenn sáu hlutverk sitt innan ferðaþjónustunnar og skoðun þeirra á ástandi göngustíga á svæðinu. Niðurstöðurnar gefa til kynna að leiðsögumenn sýni sannarlega umhyggju fyrir því náttúrulega og mannlega umhverfi sem þeir vinna í. Að þeirra eigin áliti búa þeir yfir verðmætri þekkingu sem gæti komið að notum við mótun stjórnunarhátta á náttúruverndarsvæðum, til að auka öryggi ferðamanna og ná markmiðum varðandi náttúruvernd. Þeir eru sammála um að núverandi tilhögun reksturs í ferðaþjónustu og opinberir stjórnunarhættir stuðli ekki að sjálfbærri ferðamennsku. Leiðsögumenn mæla með því að þeirra þekking verði hluti af ákvarðanatökuferlinu á náttúruverndarsvæðum. Í ritgerðinni er því haldið fram að sú umhyggja sem leiðsögumenn bera fyrir umhverfinu talin vera mikilvægur hvati fyrir stjórnun sem stuðli að sjálfbærni. Höfundur leggur til að fundnar séu leiðir til að taka reynslu leiðsögumanna með í reikninginn í stjórnunarferlum sem tengjast Vatnajökulsþjóðgarði.