Mennirnir elska, missa, gráta og sakna : reynsla aðstandenda af stuðningi í kjölfar sjálfsvígs ástvinar

Abstract

Rannsóknaráætlun þessi er lokaverkefni til B.S. prófs í hjúkrunarfræði við Háskólann á Akureyri. Tilgangur áætlunarinnar er að undirbúa rannsókn sem skoðar reynslu einstaklinga af stuðningi eftir sjálfsvíg ástvina. Sjálfsvíg eru algengt og alvarlegt heilbrigðisvandamál og talið er að hvert sjálfsvíg geti haft mikil áhrif á u.þ.b. sex til tíu ástvini. Aðstandendur syrgja ekki einungis hinn látna heldur geta þeir einnig þurft að horfast í augu við reiði, angist og sektarkennd yfir því að hafa ekki getað komið í veg fyrir verknað ástvinarins. Aðstandendur upplifa gjarnan fordóma af hálfu samfélagsins og er því ljóst að stuðningur og utanumhald er mikilvægt. Rannsóknaraðferðin er eigindleg, unnið er eftir fyrirmynd Vancouver-skólans í fyrirbærafræði og notast er við hálfstöðluð viðtöl. Höfundar setja fram eftirfarandi rannsóknarspurningu sem leitast verður við að svara: Hver er reynsla aðstandenda af stuðningi af hálfu heilbrigðiskerfisins í kjölfar sjálfsvígs ástvinar?Þátttakendur rannsóknarinnar verða tíu aðstandendur á Íslandi sem misst hafa ástvin vegna sjálfsvígs. Skilyrði fyrir þátttöku í rannsókninni er að ástvinir hafi verið úr innsta hring fjölskyldunnar. Aðstandendur þeirra sem taka sitt eigið líf þurfa á auknum stuðningi frá heilbrigðiskerfinu að halda, þá sérstaklega til lengri tíma litið. Margir ná ekki að læra að lifa með missinum án utanaðkomandi aðstoðar. Fyrirhuguð rannsókn gæti því nýst til að varpa ljósi á það hversu mikilvægur stuðningur er. Starfsfólk heilbrigðiskerfisins gegnir lykilhlutverki þegar kemur að móttöku, stuðningi og eftirfylgni við aðstandendur eftir sjálfsvíg.Lykilhugtök: Sjálfsvíg, aðstandendur, sorgarferli, stuðningur, heilbrigðiskerfi.

This research proposal is a final thesis to a B.S. degree in nursing science at the University of Akureyri. The proposals purpose is to prepare a study which demonstrates people’s experience of support for family members after loosing a loved one from a suicide. Suicidesare common and a serious health problem and it is estimated that on average, each person who commits suicide, leaves six to ten loved ones. People who loose a loved one from a suicide often experience a grieving process which is in many ways different from other types of griefand they are also facing anger, anguish and guilt for not being able to prevent the suicide. It is common that family members of the perpetrator experience prejudice from society and therefore support and supervison are important. The research method will be qualitative, worked by a model from the Vancouver-school in phenomenology and half standardizedinterviews will be used. The authors will present following research question which they seek to answer in their thesis:How do family members of people who commit suicide experience the support availiable in the healthcare system?The interviewees will be ten Icelanders who have lost a loved one from a suicide. The qualifications one has to meet in order to participate in the study is to have been a member of the immediate family of the perpetrator. Family members of those who take their own life, need more support from the healthcare system, especially long term support. Many familiy members do not manage to cope with the loss without external assistance. The proposed study could therefore be useful to shed a light on how important support is for those who have lost a loved one from a suicide. Staff in the Healthcare System plays a key role when it comes to receiving, supporting and following up with family members of the perpetrator.Key words: Suicide, family members, stages of grief, support, health care system.